“De Vlaamse regering bespaart zwaar op werk, terwijl werk net zorgt voor welvaart.” Het zijn niet mijn woorden, maar die van Danny Van Assche, topman van UNIZO en de huidige voorzitter van de SERV, zeg maar de Vlaamse werkgevers- en werknemersorganisaties. Zij hebben een advies geschreven over de plannen van de nieuwe Vlaamse regering en de minister van Werk, Zuhal Demir. Dat advies werd vandaag besproken in de Commissie Werk van het Vlaams Parlement.
Dat advies is zeer kritisch. De kern van hun kritiek is glashelder: er wordt te zwaar bespaard op werk. Een terechte kritiek: deze Vlaamse regering maakt de verkeerde keuzes. Ze bespaart ten koste van werkgevers en werknemers, om meer uit te delen aan mensen die niet werken. En dat is een nefaste keuze. Iedereen weet dat je een taart eerst moet bakken alvorens je ze verdeelt. Deze Vlaamse regering bespaart echter op de ingrediënten. En dan wordt het moeilijk om ze te bakken.
Onderwijs, ouderenzorg, kinderopvang, mobiliteit… Uiteraard zijn er vandaag veel noden waarvoor extra geld nodig is. Maar om dat geld op tafel te kunnen leggen, moet je vooral zorgen dat er meer mensen aan het werk gaan. Zodat de overheid meer inkomsten heeft en minder uitkeringen moet betalen. Meer mensen aan het werk dus, waardoor je de taart groter kunt maken. Maar dat betekent dat je arbeid goedkoper maakt, dat wie werkt beter beloond wordt (zodat het verschil tussen werken en niet-werken groter wordt), dat er opleidingen zijn om bij te scholen of om te scholen, dat er voldoende betaalbare kinderopvang is… enzovoort.
En net op al deze punten bespaart deze regering: lastenverlagingen voor werkgevers worden versneld stopgezet (“woordbreuk”, noemde Van Assche het), de Jobbonus wordt bij het huisvuil gezet (waardoor mensen die werken met een laag loon tot 700 euro minder netto gaan ontvangen), er wordt bespaard op het Vlaams Opleidingsverlof, de kleutertoeslag wordt geschrapt en door het ‘hercalibreren’ (dixit de minister van Welzijn) van de kindkorting wordt kinderopvang voor gezinnen met meerdere kinderen duurder…
Natuurlijk moet elke uitgave kritisch tegen het licht worden gehouden. En besparingen zijn zeker mogelijk, ook binnen het domein werk. Denk maar aan de VDAB, die met een budget van bijna een miljard euro onvoldoende resultaten boekt. Hier is een echt kerntakendebat nodig. Voor ons is de taak van de VDAB helder: de activering van werkzoekenden, mensen met een leefloon en andere mensen die nog niet aan het werk zijn. Zelf opleidingen organiseren die elders al worden aangeboden, hoeven voor ons niet meer. De VDAB moet vooral zijn taak als regisseur van de arbeidsmarkt spelen, maar bij de uitvoering – de actorrol – moeten vooral de private partners en lokale besturen worden ingeschakeld.
Ook de doelgroepkortingen die aan werkgevers worden gegeven, mogen zeker geëvalueerd worden: een korting voor oudere werknemers is op onze krappe arbeidsmarkt vandaag misschien niet meer zo efficiënt. Maar dan is de vraag: hoe kunnen we die middelen dan wel efficiënt besteden als we hen langer aan de slag willen houden? Dat gebeurt nu niet: men schrapt de maatregel en het bespaarde geld verdwijnt in de grote Vlaamse pot, terwijl de werkzaamheidsgraad bij zestigplussers de laagste van alle werknemers blijft. Het resultaat is dat de loonkosten voor werkgevers stijgen, zonder enige andere compensatie. Het helpt evenmin om de vele knelpuntvacatures in te vullen.
Een krant schreef onlangs dat het pijn moet doen voor de Open Vld-parlementsleden in het Vlaams Parlement. Want deze regering draait heel wat liberale maatregelen terug. Het is juist dat deze regering sociaal-economisch een flinke ruk naar links heeft gedaan. Deze Vlaamse regering maakt andere, wat ons betreft verkeerde keuzes, die jobs en dus onze welvaart op het spel zetten. De taart zal daarom niet groeien, maar kleiner worden. En dat zal ons allemaal pijn doen.