Dit jaar ontving de Ombudsdienst voor Energie al 17.417 klachten. Dat is een sterke stijging ten opzichte van 2021, toen er 9.088 klachten ontvangen werden. Die gaan niet alleen over de prijzen maar ook de facturatie en de transparantie ervan. Een concrete klacht is dat het lang duurt voor de eindfactuur wordt opgemaakt en de eventuele terugbetaling gebeurt. Op die manier zou het kunnen dat consumenten voor bank spelen voor de energieleveranciers. Staatssecretaris voor Consumentenbescherming Eva De Bleeker wil energieleveranciers dwingen om niet alleen transparanter te zijn over de tarieven, maar ook om de eindfactuur sneller op te leveren en terug te betalen wanneer nodig.
In 2022 werden er voorlopig al 17.417 klachten geregistreerd bij de Ombudsdienst voor Energie. In 2019 bedroeg het aantal klachten 7.055, in 2020 was dit 6.639 en in 2021 klokte men af op 9.088 klachten, waarvan 4.018 in het laatste kwartaal werden geregistreerd. De opmerkelijke stijging van het aantal klachten is dus sinds oktober 2021 merkbaar.
Heel wat klachten gaan uiteraard over de prijzen. Maar ook over meterproblemen, het facturatieproces, leverancierswissels en betalingsproblemen. Er bestaat heel wat onzekerheid over niet alleen de hoogte van de factuur maar ook wanneer de factuur komt en hoe ze berekend wordt.
Wat zeker echt niet kan is dat energieleveranciers zouden talmen met het opmaken van de eindfactuur, onder meer wanneer klanten te veel voorschotten hebben betaald en recht hebben op een terugbetaling. Wanneer die eindfactuur dan eindelijk binnenkomt, kan het bovendien soms nog lang wachten op de uiteindelijke terugbetaling ervan.
Volgens Staatssecretaris De Bleeker kan het niet de bedoeling zijn dat consumenten bank beginnen spelen voor energieleveranciers die talmen met de eindfactuur en de terugbetaling. Ook wil ze dat energieleveranciers veel transparanter zijn over voorschotten en tarieven. Om die reden legt ze vandaag vijf voorstellen op tafel.
Ten eerste wil ze dat er een verplichte termijn komt waarbinnen energieleveranciers hun eindafrekeningen moeten op- en aanleveren. De Bleeker stelt voor die termijn op 15 dagen te leggen, te tellen na het doorgeven van de meterstanden, en om de consument een vergoeding toe te kennen wanneer dit niet gebeurt.
Ten tweede wil ze dat eventuele terugbetalingen gebeuren binnen de dertig dagen na de factuurdatum van die eindafrekening. Opnieuw pleit De Bleeker voor een vergoeding voor de consument wanneer die termijn niet wordt nageleefd, alsook een nalatigheidsinterest. Op die manier ontstaat er de nodige druk om consumenten tijdig terug te betalen. Volgens De Bleeker is dat niet meer dan normaal. Wanneer consumenten hun rekening te laat betalen, krijgen ze ook aanmaningen.
Een derde voorstel dat De Bleeker doet is om energieleveranciers te verplichten om op iedere afrekeningsfactuur (behalve bij leverancierswissel of verhuis) een voorstel van voorschotten te plaatsen. Dat voorschot moet berekend zijn op grond van het werkelijke verbruik van de consument tijdens de afgelopen 12 maanden, alsook op de gekozen tariefformule.
De Bleeker wil ook de voorschotten zelf strenger regelen. Een vierde voorstel moet er daarom voor zorgen dat leveranciers het voorschot enkel kunnen verhogen als ze aan een aantal voorwaarden voldaan hebben. Zo moet het voorstel ten minste 30 dagen voor de eerstvolgende voorschotfactuur op een directe en duidelijke manier aan klanten meegedeeld worden. Een link naar een website zal bijvoorbeeld niet verstaan. Het voorstel van voorschot moet ook gebaseerd zijn op het werkelijke verbruik van de consument tijdens de afgelopen 12 maanden alsook op de gekozen tariefformule. Het voorstel moet daarnaast de manier vermelden waarop het bedrag berekend is, alsook minstens twee methoden waarmee de consument zijn weigering eenvoudig en snel kan meedelen. Daarnaast moet er, binnen het kader van voorgaande punten, ook aan de consument gemeld worden dat hij er belang bij heeft om voldoende voorschotten betalen, met het oog op een zo’n beperkt mogelijk afrekeningsfactuur. De Bleeker wil tot slot dat voorschotten pas in werking kunnen treden als de consument zich niet heeft verzet in een periode van 15 dagen na ontvangst van het voorstel.
Een vijfde (en laatste) voorstel is dat leveranciers op hun eigen website alle tariefformules duidelijk en transparant vermelden. Die tariefformules moeten vlot te raadplegen en vergelijkbaar zijn. De Bleeker wil dat je dit met maximum drie kliks kan doen.
Indien de voorstellen worden doorgevoerd, kan de Economische Inspectie daar ook op controleren en energieleveranciers die der kwader trouw de nieuwe regels schenden, ook beboeten.
Tot slot roept De Bleeker energieleveranciers op om hun klanten met digitale meter meer transparantie te bieden over de kostprijs per maand mee te delen. Een aantal energieleveranciers moeten nu reeds hun klanten de keuze bieden tussen maandelijkse afbetalingen of blijven werken met voorschotten. De Bleeker vindt dat die energieleveranciers die keuze ook beter moeten bekendmaken bij hun klanten.
De Bleeker: “In deze moeilijke tijden is transparantie en correcte dienstverlening extreem belangrijk. Om die reden is het cruciaal dat energieleveranciers laten zien welke tarieven ze hanteren en hoe ze hun voorschotten berekenen. Wat sowieso uit den boze is dat de consument bank gaat spelen en renteloze leningen geeft aan energieleveranciers doordat ze maanden moeten wachten op hun terugbetaling. Daarom wil ik wettelijke termijnen voor de eindafrekening én de terugbetaling. Wanneer die termijnen niet gehaald worden, dan vind ik dat consumenten daar een vergoeding voor moeten krijgen. Dat lijkt me niet meer dan normaal. Want dat geldt ook wanneer consumenten te laat betalen.”