Vlaams Parlementslid Tom Ongena (Open Vld) pleit ervoor om de gemeente- en provincieraadsverkiezingen digitaal te versterken. Ongena schreef daarvoor een conceptnota waarin hij onder andere voorstelt om overal met de computer te kunnen stemmen en online referenda mogelijk te maken. De conceptnota wordt morgen, 25 januari, in de commissie Binnenlands Bestuur behandeld en is een aanzet tot een ontwerp van decreet dat de nodige wijzigingen aan de kiesregelgeving aanbrengt. Het evaluatierapport van het Agentschap Binnenlands Bestuur na de verkiezingen in 2018 drong al aan op aanpassingen om alle aspecten van de verkiezingen moderner en efficiënter te maken.
Elektronisch stemmen in alle Vlaamse gemeenten
Bij de verkiezingen in 2018 werd er in 156 gemeenten digitaal gestemd. 61,5 procent van de kiezers kon hun stem via een stemcomputer uitbrengen. Een dergelijk hybride systeem van stemmen met potlood en papier in de ene helft van de gemeenten en via stemcomputers in de andere helft, verhoogt de complexiteit van de verkiezingsorganisatie aanzienlijk. Het is dan ook aan te raden dat de digitalisering van het stemproces verder ingevoerd wordt in alle gemeenten in Vlaanderen. Dat zal leiden tot de afslanking van de regelgeving, een duidelijke en uniforme communicatie naar alle betrokkenen en een kleinere inzet van burgers aangezien telbureaus overbodig worden.
Online stemmen voor burgerbevragingen en volksraadplegingen
Sommige landen hebben ervaring met de organisatie van online verkiezingen, waarbij kiezers via het internet hun stem kunnen uitbrengen. Een recent onderzoek van de FOD Binnenlandse Zaken plaatst echter ernstige vraagtekens bij de veiligheid en betrouwbaarheid van online stemmen. Open Vld-parlementslid Ongena sluit zich aan bij de conclusie van de onderzoekers dat er vandaag onvoldoende waarborgen zijn om verkiezingen te organiseren via online stemmen. Wel vraagt hij om na te gaan of een vorm van online stemmen kan worden geïntroduceerd voor burgerbevragingen door lokale besturen en – in een volgende fase – voor officiële, gemeentelijke volksraadplegingen. Zo krijgen lokale besturen meer mogelijkheden om burgerparticipatie en betrokkenheid te organiseren.
Beperkingen van campagnemiddelen
Vandaag zijn sommige propagandamiddelen verboden en andere gereglementeerd. Zo bestaat er een verbod op commerciële telefooncampagnes en reclamespots op televisie en is er de regelgeving rond commerciële reclameborden en affiches. Ongena: 'Die bepaling is grotendeels achterhaald door de komst van internet en sociale media. Vandaag is het mogelijk om een grootse audiovisuele mediacampagne via de online kanalen te voeren, maar mag een spot op de lokale radio niet. De verbodsbepalingen zouden geactualiseerd moeten worden zodat een moderne inzet van campagnemiddelen mogelijk is.'
Samenstelling van stem- en telbureaus en vergoeding van leden
Het hierboven vermelde evaluatierapport van het Agentschap Binnenlands Bestuur wijst er terecht op dat het bij elke verkiezing moeilijker wordt om de stem- en telbureaus tijdig samen te stellen. Telkens opnieuw valt daarbij ook de klacht te horen dat steeds dezelfde mensen opgeroepen worden om die burgerplicht te vervullen. 'Om daaraan tegemoet te komen vraag ik om vaker een beroep te doen op ambtenaren: zij moeten systematischer ingeschakeld worden als bij- en voorzitter', zegt Ongena.
Tegelijkertijd moet de vergoeding voor de voor- en bijzitters van de stem- en telbureaus opgetrokken worden. Momenteel bedraagt die vergoeding 19 euro in de steden en gemeenten waar met potlood en papier gestemd wordt en 27 euro als er elektronisch gestemd wordt. Een dergelijk beperkt bedrag staat niet in verhouding tot de prestatie die van de leden van de stem- en telbureaus verwacht wordt. Het optrekken van die vergoeding naar een bedrag van 50 euro lijkt redelijk.
Verder wil Vlaams volksvertegenwoordiger Ongena:
- de kiezers vrij laten kiezen in welk stembureau in hun gemeente ze hun stem gaan uitbrengen;
- de resultaten per stembureau bekendmaken;
- de papieren indiening van de kandidatenlijsten vervangen door een betrouwbare en gebruiksvriendelijke digitale toepassing;
- de papieren indiening van de aangifte van de verkiezingsuitgaven vervangen door een digitale indiening.
Link:
SHARE