Vanaf morgen krijgen alle lokale besturen in Vlaanderen de mogelijkheid om hun personeelsbeleid zelf vorm te geven. Er komt meer vrijheid in het aanwervings-, verlonings-, en promotiebeleid. Deze regeling werd enkele maanden geleden goedgekeurd op vraag van Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers en treedt morgen (18/03/2023) in werking. Somers: “Lokale besturen vragen al bijna 20 jaar om deze hervorming. Ze vinden amper personeel en kunnen ze vaak niet bij zich houden. De hoeveelheid aan regeltjes die ze moeten volgen is hier een van de grote redenen van. Daar maken we vandaag komaf mee.”
Lokale besturen hebben het moeilijk om geschikt personeel te vinden. De krapte op de arbeidsmarkt is deel van de verklaring, maar ook het rigide personeelsbeleid dat wordt opgelegd door Vlaanderen speelt hen parten. Momenteel moeten lokale besturen rekening houden met minstens 7 verschillende besluiten waaronder meer dan 600 artikelen bij het opmaken van hun personeelsbeleid. Deze artikelen vormen samen de rechtspositieregeling van lokale personeelsleden. De regeling bepaalt het aanwervingsbeleid, maar ook het verloning-, verlof- en promotiebeleid. Vlaams minister van Binnenlands Bestuur komt nu met een administratieve vereenvoudiging door meer dan 500 artikelen op te heffen en de resterende 82 onder te brengen binnen één kaderbesluit. De hervorming heeft invloed op meer dan 140.000 personeelsleden.
Bart Somers: “Ik maak komaf met de regeltjesdrift. Lokale besturen zullen de loon- en arbeidsvoorwaarden kunnen aanpassen afhankelijk van hun noden. Hiermee komt goede dienstverlening centraal en winnen ook de lokale personeelsleden met de hervorming.”
Niet onder de indruk
Somers komt ook kort terug op het vakbondsprotest van de voorbije maanden. “Ik stel vast dat er een fundamenteel wantrouwen heerst bij de vakorganisaties ten opzichte van de lokale democratie. Lokale besturen weten hoe ze personeel kunnen aantrekken en bijhouden. Met de conservatieve houding van bepaalde vakbonden willen ze lokale besturen de nodige instrumenten ontzeggen die nodig zijn om goed beleid te voeren. Ik ga niet mee in deze oproep tot stilstand.”
Prestatiegericht verlonen en cafetariaplan
Met de aanpassing aan de rechtspositie kunnen besturen onder andere de verloning en verlofregeling zelf invullen. Zo kunnen ze actief inspelen op de war for talent. Ook binnen het promotiebeleid komt een hervorming: lokale besturen krijgen de teugels in handen om prestatiegericht te verlonen in plaats van alleen op basis van anciënniteit.
Daarnaast maakt Somers het mogelijk dat personeelsleden van lokale besturen kunnen kiezen voor alternatieve verloningsvormen. Zo kan bijvoorbeeld de eindejaartoelage ingezet worden voor een fitnessabonnement of om een laptop aan te schaffen voor eventueel schoolgaande kinderen. Op deze manier kunnen steden en gemeenten extra inzetten op welzijn op het werk én een interessant pakket aanbieden aan hun personeelsleden. Ook een telewerkvergoeding behoort tot de mogelijkheden.
Somers: “Lokale besturen kozen tot nu toe vooral om fietsleasing aan te bieden aan hun personeelsleden als alternatieve verloningsvorm. Met deze hervorming wordt er meer mogelijk.”
Competentiegericht aanwerven met kortere aanwervingsprocedures
Om lokale besturen verdere autonomie te geven in hun aanwervingsbeleid wordt het mogelijk gemaakt dat ze nieuwe personeelsleden aannemen op basis van hun competenties eerder dan hun diploma. Hierdoor kunnen ze in de toekomst bijvoorbeeld sterke ICT profielen, die niet perse een diploma hebben, inschakelen. Denk ook aan omgevingsambtenaren en mobiliteitsexperten. Hiervoor is een grote vraag bij veel steden en gemeenten.
Binnen het aanwervingsbeleid kunnen ze kiezen voor een kortere procedure eerder dan de huidige vaak (te) lange procedure die maanden kan aanslepen waardoor bepaalde profielen finaal verloren gaan. “Lokale besturen krijgen meer vrijheid in hun HR-beleid. Hierdoor kunnen ze sneller de juiste persoon voor de juiste job vinden” aldus Somers.
Personen met vervangingscontract kunnen groeien
Op vandaag is het zo dat personeelsleden die op een vervangingscontract werden aangeworven, niet automatisch kunnen doorstromen binnen de organisatie. Indien je 5 jaar op zo een contract zit en wil solliciteren voor een nieuwe functie moet je een uitgebreide aanwervingsprocedure volgen. Met de aanpassingen die Somers op tafel legt kunnen deze personeelsleden nu makkelijker doorstromen.
Lokale autonomie
“Met deze hervorming krijgen lokale besturen de vrijheid om een eigen HR-beleid te voeren, in lijn met de beleidsprioriteiten van het bestuur” aldus Somers. Evident moet het bestuur hierover nog onderhandelen met de eigen vakbonden. Somers roept de vakbonden dan ook op om met open geest de gesprekken aan te gaan op lokaal niveau in het belang van de personeelsleden, het bestuur en de burger.
SHARE