Willem-Frederik Schiltz hield in het klimaatdebat in het Vlaams Parlement een vurig pleidooi voor meer ambitie en samenwerking in de aanpak van de klimaatopwarming. “Als we dat doen, kunnen we tegen onze kinderen en kleinkinderen zeggen: ‘Houston, we don’t have a problem. Houston, we have a solution.” Lees hierna zijn volledige toespraak.
Collega’s,
Het debat heeft plaats in een context van betogingen, en er wordt vaak gesproken over gele hesjes enerzijds, en groene hesjes anderzijds. Is het een conflict of niet? Ze hebben alleszins iets gemeen: voor de een staat het water financieel aan de lippen, de ander ziet het water over een aantal jaar letterlijk aan de lippen staan. Ze hebben iets gemeen: ze vragen ons, politici, om iets te doen. ‘Houston, we have a problem.’ De politiek moet ingrijpen.
Collega’s, we hebben in ons land eigenlijk alles in huis om dat probleem aan te pakken. We hebben een fantastische grondstof: onze creativiteit, onze kennisinstellingen, en professoren en specialisten vermaard tot in het buitenland. We hebben mensen en bedrijven uit binnen- en buitenland die investeringskracht hebben, die willen investeren. En we kunnen stellen dat we een overheid hebben die bereid is om beslissingen te nemen.
Van “ja, maar” naar “ja, en”
Maar die overheid staat nu voor een keuze: de keuze om echt ambitie te tonen. Ondanks een groeiende consensus hoor ik telkens hetzelfde: ja, maar het moet realistisch zijn. Ja, maar het moet haalbaar zijn. Ik denk dat we echt moeten stoppen met dat ‘ja, maar’. Ik denk dat we moeten zeggen: ‘ja, en’. Ja, minister-president; ja, geachte leden van de regering; ja, leden van de meerderheid en oppositie; er is al veel gebeurd en er moet nog meer gebeuren.
Wat betekent dat dan, een ‘ja, en’-mentaliteit? We moeten vooral niet zoeken naar redenen om niets te doen. Maar niemand wil niets doen, dat is vandaag duidelijk geworden. Iedereen wil iets doen. Nu moeten we ons de vraag stellen of hetgeen we gaan doen, voldoende ambitieus is.
We hebben de lijst van de regering gehoord. Er zijn de isolatiepremies en renovatieprogramma’s, om maar een voorbeeld te noemen. Dat is goed, het doet al een aantal dingen. Maar misschien moeten we ook verder durven te kijken. Misschien moeten we ons ook afvragen of het renoveren van al die huizen nog wel dienstig is. Kunnen we sommige huizen niet beter afbreken en opnieuw bouwen?
Ik hoor verhalen van een jong koppel dat aan de slag gaat met hun huis. Ze willen er een mooi, energiezuinige woning van maken, maar vanwege de premies beslissen ze om de gevel te laten staan, en alles daarachter af te breken. Want in dat geval kunnen ze nog een renovatiepremie krijgen. Mochten ze nu ook nog die ene muur slopen, dan krijgen ze geen subsidies of tegemoetkomingen, en krijgen ze het niet gefinancierd.
Er zijn huizen die niet worden afgebroken vanwege de zonnepanelen die op het dak liggen. Die panelen leveren namelijk minder steun op als men ze eraf haalt en op een nieuw huis legt. Ze passen dan niet meer in hun financieringsplaatje. Ik lanceer hierbij een warme oproep om een verlaging van de btw op nieuwbouw op te nemen in alle maatregelen die we voorstellen en uitwisselen in het zoeken naar een oplossing.
Samenwerken
Wat betekent dat nog, die ‘ja, en’-mentaliteit? Dat betekent ook: samenwerken met mensen buiten de politiek. Ik denk echt dat dit een thema is, collega’s, waarbij we nederig en eerlijk moeten zijn: we krijgen het niet alleen opgelost. Het is niet alleen met wetten, zelfs niet met een klimaatdecreet of een klimaatwet, het is niet alleen met belastingen of met minder belastingen dat we het zullen oplossen. We hebben ook de kracht van de hele maatschappij nodig, van iedereen die zijn steentje wil bijdragen. De minister-president heeft terecht verwezen naar die vele bedrijven die innovatief zijn rond circulaire economie en die staan te popelen om door te breken om ons economisch weefsel, ons economisch landschap en dat van Europa en van de hele wereld te bestormen. Vaak is er echter nog een drempel, is er een grendel, is er hier en daar nog iets dat ontbreekt om voluit los te kunnen gaan.
Dus, beste collega’s, laten we eens kijken naar andere enorme uitdagingen, bijvoorbeeld het aidsprobleem in Afrika: onoverkomelijk, niet op te lossen, niet in te dijken, niets aan te beginnen. Dan kwam Bill Gates, die natuurlijk heel veel geld heeft. Maar die man is ook aan de slag gegaan. Hij heeft dat probleem aangepakt, heeft mensen rond zich verzameld, heeft kennis en expertise samengebracht en nog andere fondsen verworven. Hij heeft een fantastische ‘foundation’ opgezet om dat probleem aan te pakken. Wel, wij moeten dat ook hier doen. Wij moeten dat met het klimaat ook doen. Wij moeten iedereen die kan en wil investeren aan tafel zetten en een klimaatcoalitie vormen. Het is al gezegd, collega’s: bij een klimaatcoalitie kan het er niet om gaan welke politieke partij het morgen voor het zeggen heeft. Elke politieke coalitie die na 26 mei een meerderheid vormt, zal een klimaatcoalitie moeten zijn. Ik zal nog meer zeggen: een klimaatcoalitie zal er een zijn van alle partijen, mét de burgers, mét de bedrijven, mét het middenveld, met alle geledingen van de maatschappij.
Klimaatneutraal tegen 2050
Dan was er de vraag naar concrete dingen. Ik heb hier vandaag geen toverstaf. Ik heb geen ‘silver bullet’. Ik heb geen magische oplossingen. Ik kan u vandaag niet vertellen wat exact de maatregelen zijn die wij nodig hebben om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn. Maar ik weet wel dat we tegen 2050 klimaatneutraal móeten zijn.
Ik herhaal dus mijn pleidooi: laten we dat eindpunt nemen en vandaaruit terugrekenen en aan wetenschappers vragen: wat is daarvoor nodig? Aan de industrie vragen: welk deel van dat traject kan jij leveren, wat heb jij daarvoor nodig? Contracten sluiten met de industrie, met mensen, met organisaties, om hun steentje bij te dragen, zodat het geen subsidies zijn voor niets, of dat het geen fiscale maatregelen zijn voor nog minder, maar dat het engagementen zijn voor een resultaat.
Collega’s, iedereen zegt het en ik denk dat daar consensus over bestaat: die transitie naar klimaatneutraliteit is niet alleen het rentmeesterschap van CD&V, dat is niet alleen het behouden van de Vlaamse welvaart en het vrijwaren van de schoonheid van het Vlaamse land. Dat is ook niet alleen de ecologie van Vlaanderen, dat is niet alleen een sociaal programma of bij uitstek uiteraard een liberaal programma. De uitdagingen van het klimaat binden ons allemaal.
Ik sluit af, voorzitter. Collega’s, als wij vragen om meer ambitie – en dat is wat nodig is, 2050 is de afspraak met de geschiedenis –, als wij vragen om meer tussentijdse ambitie, dan is dat een beetje zoals hardlopen. Als je een wedstrijd wil winnen, moet je niet zeggen: ik zal wel hard lopen, ik zal mijn best doen. Dan moet je een record willen verbreken. Dan leg je de lat daar. Ik zeg niet dat we, als we de lat daar leggen, het wereldrecord zullen verbreken. Maar als je daarnaar streeft, als je er alles aan doet om dat record te breken, dan zul je wel sneller lopen dan in het begin.
We have a solution
Dus, beste leden van de regering en geachte collega’s, beste mensen allemaal daarbuiten, ik hoop dat de woorden die vandaag gesproken zijn menens zijn: dat we samen aan de slag gaan om te zoeken hoe we dat traject kunnen inzetten, een traject dat ons alleen maar welvaart zal kunnen brengen. Mijn partij en mijn fractie engageert zich daartoe, om dat voluntaristisch te doen, mijnheer Diependaele. Als wij dat doen, kunnen we tegen de mensen daarbuiten, tegen onze kinderen en kleinkinderen zeggen: ‘Houston, we don’t have a problem. Houston, we have a solution.’
SHARE