Leerkracht wiskunde blijft een knelpuntberoep in Vlaanderen. Uit nieuwe cijfers die liberaal Vlaams parlementslid Franc Bogovic opvroeg bij de onderwijsminister blijkt dat 79% van de startende wiskundeleerkrachten in de derde graad secundair onderwijs geen vooropleiding in de wiskunde genoot. Voor de eerste jaren van het middelbaar bedraagt dat percentage 38%. “Dit is een groot probleem. Alle leerkrachten doen hun uiterste best, maar we moeten opnieuw meer wiskundigen voor de klas krijgen”, zegt Bogovic. Hij wil meer zij-instroom, een aantrekkelijker leerkrachtenberoep én een specifieke campagne gericht op wiskunde.
Enkele weken geleden bleek dat de kwaliteit van ons onderwijs in vrije val is, ook voor wiskunde. Dat mogen we niet laten gebeuren. “Een van de problemen in ons onderwijs is dat het leerkrachtenberoep te weinig aantrekkelijk is. Zo trekken we te weinig hooggeschoolde profielen aan. Dat is niet onbelangrijk in de derde graad van het secundair en zeker voor exacte wetenschappen zoals wiskunde”, zegt Bogovic. “Met het tekort aan STEM-profielen op de arbeidsmarkt en de voortzettende digitalisering, moeten onze leerlingen een kwalitatieve wiskundeles krijgen. Het structurele tekort aan wiskundigen fnuikt de ambitie om onze innovatieve kennismaatschappij te versterken. Maar liefst 30% van ons BNP heeft direct of indirect met wiskundige denkactiviteiten te maken.”
Maar het probleem is in alle lagen van ons onderwijs geslopen en beperkt zich niet alleen tot het vak wiskunde. “Het aantrekken van goede leerkrachten is dé olifant in de kamer. Onze leerkrachten doen allemaal hun opperste best om in te springen of andere vakken te doceren dan diegene waarin ze gespecialiseerd zijn. Maar dat neemt niet weg dat we echt nood hebben aan meer correct opgeleide leerkrachten om de lat in ons onderwijs weer hoger te krijgen.”
79% startende wiskundeleerkrachten in derde graad heeft andere vooropleiding
Uit cijfers die Bogovic opvroeg bij de onderwijsminister blijkt hoe groot het probleem is voor het vak wiskunde. “Het tekort aan correct opgeleide wiskundeleerkrachten groeit. In de eerste jaren van het secundair onderwijs zien we dat 38% van de instroom aan wiskundeleerkrachten geen wiskundig bekwaamheidsbewijs heeft gehaald aan de hogeschool. Kijken we naar de laatste jaren van het secundair onderwijs middelbaar waar het wiskundeniveau hoger ligt, dan zien we dat slechts 21% nieuwe wiskundeleerkrachten het juiste diploma hebben. De overige 79% hebben wel een universitair diploma maar geen master in de wiskunde. Vorig jaar stonden slechts 18 masters in de wiskunde klaar om het lerarenberoep in te stromen.”
Het probleem is de afgelopen 5 jaar ook alleen maar erger geworden. “Als we naar het algemeen beeld kijken, zijn we gezakt van 67% leerkrachten wiskunde met het juiste diploma naar 62%. Terwijl dat aandeel daarvoor stabiel bleef. De situatie zal de komende jaren ook alleen maar verslechteren als we niet ingrijpen. Dat komt door het feit dat wiskundeleerkrachten met het juiste profiel het onderwijs verlaten. Ze gaan met pensioen na een lange loopbaan of stappen uit het onderwijs. Vorig schooljaar verlieten 404 bekwame wiskundeleraars het onderwijs.”
Naar een aantrekkelijker beroep
Om dit probleem aan te pakken, wil Open Vld de leerkrachtenloopbaan terug aantrekkelijker maken. Voor alle soorten profielen. Liberaal parlementslid Jo De Ro: “Het lerarenloopbaanpact is deze legislatuur niet gerealiseerd. Dat moet er nu komen. Leerkrachten moeten ontlast worden van administratie en meer kunnen bezig zijn met hun kerntaak: lesgeven. De hervorming van de opleiding is wel ingezet. We willen dat de beste leerlingen een positieve keuze gaan maken voor het beroep van leerkracht. Maar daarnaast is het ook heel belangrijk dat er meer zij-instroom mogelijk wordt. Waarom zouden professionals met een wiskundige of ingenieursachtergrond niet na een aantal carrièrejaren kunnen kiezen voor het onderwijs? Dat gebeurt nu veel te weinig. We moeten dat mogelijk maken, door het arbeidsstatuut van leerkrachten te flexibiliseren. Dat moet het bijvoorbeeld ook mogelijk maken om goeie leerkrachten beter te belonen en anderen die keer na keer negatief worden geëvalueerd gemakkelijker te ontslaan. We moeten ook meer inzetten op na- en bijscholing. Zodat een leerkracht die misschien vandaag niet het vereiste diploma heeft, dat wel kan halen. Daarom hebben we nood aan een professionele leergemeenschap van leerkrachten, scholen, lerarenopleidingen en externe partners zoals bedrijven of academici waar ze ervaringen kunnen opdoen en delen. Daarnaast stelde Open Vld onlangs voor op het Stem-platform van Voka om naast duaal leren (voor leerlingen) ook te komen tot duale banen voor leerkrachten. Zou het niet mooi zijn dat een master Wiskunde in de voormiddag assistent is aan de universiteit of voor de studiedienst van een bank werkt, en in de namiddag in de laatste graad van een secundaire school zijn kennis en passie kan overbrengen aan jonge mensen?”
Campagne
Jo De Ro hamerde in het Vlaams parlement sinds het begin van de legislatuur op meer instroom én op de noodzaak om meer actieve promotie te voeren voor het lerarenberoep. “De minister verwees telkens naar haar intenties om een nieuwe campagne te lanceren om meer leerkrachten aan te trekken. Die is er nu sinds een tweetal weken, maar ze komt toch wel laat. Eigenlijk moest dit al bij het begin van de legislatuur begonnen zijn.”
Bogovic stelt voor om net zoals in Nederland een echte wiskundecampagne op poten te zetten. “Onze noorderburen kampten enkele jaren geleden met hetzelfde probleem en vonden een oplossing met slimme campagnes. Ze verzamelden tal van wiskundigen in een “Platform Wiskunde” met als doel de discipline positief naar buiten te dragen. Zo lanceerden ze de “wiskundemeisjes”, twee hippe dames die in de media en overal te lande de passie van de wiskunde preekten. Hierdoor steeg de instroom van masters wiskunde in het onderwijs van 150 naar meer dan duizend.”
SHARE