SNELLE EN DUIDELIJKE PROCEDURES

Het is de taak van de overheid om te allen tijde een snelle behandeling van de asielprocedure te garanderen. Een humaan asiel- en migratiebeleid zorgt ervoor dat de aanvrager snel duidelijkheid heeft over de situatie en de uitkomst van de aanvraag. Dit veronderstelt een continue monitoring en efficiënt beheer van de asielketen. Door een snelle asielprocedure weet de asielzoeker snel waar hij aan toe is en worden geen valse verwachtingen gewekt. Daarom is het ook belangrijk dat achterpoortjes worden gesloten. Een neen blijft een neen.

Een snelle asielprocedure is ook in ons belang. Hoe sneller de asielprocedure, hoe lager de kost voor de staat. De Belgische asiel- en migratiediensten worden geoptimaliseerd met het oog op een performante organisatie, met onder andere een doorgedreven digitalisering. Wie asiel of verblijf aanvraagt moet op een transparante manier worden geholpen en geïnformeerd en moet snel een definitief antwoord krijgen.

Om de rechtszekerheid te vrijwaren, incongruenties binnen de vreemdelingenwetgeving te vermijden, en de leesbaarheid ervan te verhogen, is er nood aan een nieuw asiel- en migratiewetboek, na een breed gedragen debat met deskundigen en stakeholders.

KWALITEITSVOLLE OPVANG

Een menselijk, gecontroleerd en correct asielbeleid begint met een correcte procedure en de nodige kwaliteitsvolle opvang.

De overheid staat in voor een gepaste opvang en begeleiding van de asielzoekers tijdens de asielprocedure. Het opvangnetwerk wordt flexibel georganiseerd om tijdig schommelingen in zowel de in- als uitstroom te voorspellen en efficiënt te beheren zodat soepel ingespeeld kan worden op fluctuerende omstandigheden.

In het netwerk wordt een evenwicht tussen individuele en collectieve opvang nagestreefd. Kwetsbare personen met bijzondere noden, gezinnen met kinderen en personen met een hoge kans op erkenning vangen we op in kleinschalige opvang. We hebben specifieke aandacht voor kwetsbare personen met specifieke noden zoals slachtoffers van mensenhandel, slachtoffers van seksueel geweld of genderdiscriminatie, LGBTQIA+-personen, andersvaliden of kinderen.

Bij het openen van nieuwe opvangcentra waakt de regering erover om tijdig te communiceren en proactief samen te werken met de lokale gemeenschap en het lokale bestuur, en te waken over de veiligheid van werknemers en bewoners van het nieuwe centrum.

WE GEVEN NIEUWKOMERS DE KANS OM ZICH TE INTEGREREN

Nieuwkomers ondersteunen we volop zodat ze zich kunnen integreren in onze samenleving. Het doel is om ze zelfredzaam te maken en te emanciperen. We geven hen de instrumenten en vaardigheden om op eigen benen te staan. Om hun eigen toekomst vorm te geven.

De Vlaamse inburgeringstrajecten, waarbij nieuwkomers onze taal en enkele cruciale basisvaardigheden leren, zijn daarbij cruciaal. Ze werden ingevoerd door liberale minister Marino Keulen. Huidig minister van Samenleven Bart Somers heeft ze hervormd en versterkt.

Zo worden nieuwkomers nu veel sneller geactiveerd en al na twee maanden ingeschreven bij de VDAB. Een job is immers de beste garantie op zelfredzaamheid en emancipatie. Nieuwkomers worden ook 40 uur begeleid door een Vlaamse buddy die hen wegwijs maakt in onze samenleving. De uitbouw van zo'n netwerk is cruciaal.

Ook de basispijlers van het integratietraject zijn versterkt. Het gaat om de lessen Nederlands en de cursus maatschappelijke oriëntatie met aandacht voor de essentiële spelregels van onze samenleving en de geldende waarden en normen. Elke inburgeraar krijgt een persoonlijk inburgeringsplan, afhankelijk van zijn of haar achtergrond en opleidingsniveau. Hoogopgeleiden kunnen het tempo van de cursus versneld doorlopen. Dat kan omdat de cursussen ook meer digitaal zullen worden aangeboden. Wie meer tijd nodig heeft, zal die ook krijgen, samen met extra ondersteuning.  Iedereen zal wel voor een examen moeten slagen.

EEN STERK TERUGKEERBELEID

De overheid garandeert een effectief terugkeerbeleid. Een aanklampend en menselijk terugkeertraject waarbinnen begeleiding, ondersteuning en opvolging met het oog op vrijwillige terugkeer centraal staat. Als het vrijwillig niet kan, moet er overgegaan worden tot gedwongen terugkeer die correct, humaan en kordaat uitgevoerd wordt. Een gedwongen terugkeer uitvoeren doen we zoals het hoort: de fundamentele rechten moeten steeds gerespecteerd worden, daar mag geen twijfel over bestaan. Maar we wapenen ons tegen eindeloze procedures die enkel maar de terugkeer proberen uit te stellen en te verhinderen.

De vasthouding met het oog op gedwongen terugkeer, moet tot de kortst mogelijke duur beperkt worden. Daarnaast wordt er door de overheid ingezet op het verder ontwikkelen van alternatieven voor detentie.

Effectief overgaan tot uitzetting is noodzakelijk wanneer de vrijwillige terugkeer niet lukt. Daarom moet voldoende capaciteit voorzien worden voor de verwijdering van personen in onwettig verblijf en dit in goede leefomstandigheden. Het Masterplan Gesloten Centra zal verbeterd worden om aan de noden te voldoen. Zo zullen nieuwe plaatsen in gesloten centra prioritair ingevuld worden door personen die misdrijven plegen, een gevaar vormen voor de openbare orde, of overlast veroorzaken.

Op internationaal vlak wordt onderzocht welke hefbomen door de regering kunnen worden aangewend om samenwerking rond terugkeer te verbeteren. Bestaande terugnameovereenkomsten worden uitgevoerd en versterkt en er is een inspanning om nieuwe, bijkomende overeenkomsten af te sluiten. 

WE TREKKEN VOLOP DE BLAUWE KAART OM DIE MENSEN AAN TE TREKKEN DIE WE NODIG HEBBEN

We willen selectiever zijn in de migratie die we toelaten. Minder passieve migratie, meer actieve migratie. In samenwerking met de deelstaten trekt de regering via economische en academische migratie buitenlandse arbeidskrachten en talent aan, zonder een braindrain te veroorzaken in het land van herkomst.

Een hervorming van de Europese blauwe kaartregeling zorgt ervoor dat (hoog)gekwalificeerde werknemers van buiten de EU gemakkelijker in Europa kunnen werken. Dit systeem zorgt voor een doeltreffende economische migratie waarbij we mensen aantrekken die hier openstaande vacatures kunnen invullen.

De krapte op de arbeidsmarkt wordt steeds groter in Europa. In 2040 verwacht de Europese Unie een tekort van 24 miljoen werknemers. Dat bedreigt onze welvaart: elke job die niet ingevuld geraakt, betekent een rem op groei voor onze economie. En het gaat daar niet enkel om hooggeschoolde jobs, maar om vacatures in alle sectoren en alle niveaus.

We pleiten dus voor een werkend Europees systeem van economische migratie. Om onze welvaart ook in de toekomst te garanderen, kunnen we niet zonder het toptalent en de beste arbeidskrachten die wereldwijd beschikbaar zijn. Met een dergelijk systeem, kunnen de Europese lidstaten en Vlaanderen zelf bepalen welke profielen we aantrekken om onze economieën en vergrijzende samenlevingen te versterken.

STRIJD TEGEN MENSENHANDEL EN -SMOKKEL

Migratie is van alle tijden. Het is een verhaal van mensen op zoek naar vrijheid en een beter lot. Landen die open staan voor migratie, zijn beter gewapend voor de uitdagingen van morgen. Ze zijn welvarender, creatiever en innovatiever en plukken daar de vruchten van.

Toch passen we voor een naïef beleid van open grenzen. België en Europa kunnen niet het toevluchtsoord voor de hele wereld zijn. Een opengrenzenbeleid heeft catastrofale gevolgen voor onze welvaart en onze samenleving.

Daarom maken we regels en passen we die toe. Dat is de kern van het strenge maar rechtvaardige beleid rond asiel en migratie dat we verder willen blijven voeren. We staan open voor wie bescherming zoekt en voor wie een bijdrage kan leveren aan onze samenleving en onze welvaart. Maar we treden hard op tegen illegale migratie.

De strijd tegen mensenhandel en mensensmokkel en economische uitbuiting wordt opgevoerd. De regering zet prioritair in op detectie, terreincontroles, de ontmanteling van netwerken en slachtofferdetectie met bijzondere aandacht voor minderjarige slachtoffers en andere kwetsbare profielen.

We mogen niet vergeten dat transitmigratie vaak mogelijk wordt gemaakt door mensensmokkelaars. De regering zet met betrekking tot het beheersen van de transitmigratie in op een humanitair traject dat een duurzame oplossing biedt binnen ofwel de bestaande verblijfsprocedures ofwel een terugkeertraject. Samen met de deelstaten wordt onderzocht welke maatregelen mogelijk zijn om transitmigratie en de overlast die eraan gekoppeld is, zoals op snelwegparkings, te voorkomen.

EEN STERKE BUITENGRENS

België is steeds een sterke pleitbezorger geweest voor de realisatie van een gemeenschappelijk Europees asielbeleid en zal hierin een voortrekkersrol blijven spelen. Ons land zal deze principes verdedigen binnen het EU Pact on Migration and Asylum. De samenwerking in Europa moet worden versterkt, om te komen tot versterkte buitengrenzen, gelijkvormige procedures, een eerlijke verdeling van de lasten, bescherming in de herkomstregio’s en afspraken inzake migranten in transit zonder verblijfsdocumenten.

In een Unie zonder binnengrenzen is het belangrijk dat er een goed gecontroleerde buitengrens is. Ook Europese instellingen, zoals Frontex, moeten daarbij de grondrechten, evenals de internationale verplichtingen respecteren. Op deze manier vormen ze een belangrijke actor bij het bewaken van de Europese grenzen waar dat nodig is.

Asielzoekers worden zo veel mogelijk in de regio van het conflict opgevangen, met hulp van de EU. Ook zij die illegaal in Europa aankomen, sturen we naar centra aan de buitengrenzen, waar ze een asielaanvraag kunnen indienen. De asielaanvragen worden behandeld volgens kwalitatieve procedures. Wie erkend wordt, heeft recht op bescherming, in veilige derde landen of in de EU via resettlement. De regering neemt haar deel van de verantwoordelijkheid en voert haar vooropgestelde doelstellingen uit met betrekking tot de hervestiging van vluchtelingen, in samenwerking met de EU-programma’s voor resettlement.

Wie toegang krijgt tot Europa verdelen we volgens een spreidingsplan dat geldt voor alle lidstaten. Wie niet erkend wordt, wordt teruggestuurd, vrijwillig als het kan, gedwongen als het moet. Een gevaarlijke illegale oversteek wordt zo ook nutteloos.

We verdelen de lasten binnen Europa op een correcte en solidaire basis. Alle lidstaten moeten hun deel doen als het gaat over het opvangen van erkende vluchtelingen en over het terugsturen van wie niet kan blijven. De gaten en mankementen in het huidige Europese Dublinmechanisme laten veel te veel secundaire migratiestromen toe, dat roepen we een halt toe.

De thuislanden moeten meewerken aan de terugkeer. Dat wordt een centraal thema in ons buitenlands beleid. Ontwikkelingssamenwerking, economische deals, nabuurbeleid en handelsakkoorden kunnen daar als incentive dienen. Landen die meewerken, kunnen op onze steun en op die van Europa rekenen. Tegelijk gebruiken we die instrumenten ook om er in derde landen voor te zorgen dat vluchtelingen en migranten goed opgevangen en ondersteund kunnen worden. Zo nemen we de grondoorzaken van illegale migratie naar Europa weg.