“Ons erfrecht dateert nog grotendeels van de Napoleontische tijd en is bijgevolg niet aangepast aan de hedendaagse noden, maatschappelijke evoluties en gezinssituaties. De wetgever spreekt nog al te veel ‘voorkeuren’ uit die niet meer van deze tijd zijn. Daarom is een grondige mondernisering noodzakelijk”, zegt hoofdindiener Carina Van Cauter. Vorige legislatuur keurde het parlement onder liberale impuls van senator Martine Taelman en justitieminister Annemie Turtelboom hervormingen goed inzake erfonwaardigheid, de erfenissprong en schenkingen via levensverzekeringen. Open Vld wil op dit pad verder gaan en Kamerleden Van Cauter, Lahaye-Battheu, Lachaert en Dewael dienen daarom een wetsvoorstel in dat rekening houdt met suggesties uit academische en notariële hoek. De wettelijke devolutie en de reserve De huidige wetgeving laat niet toe aan de burger om te doen met zijn vermogen wat hij of zij wil. Niet bij leven, want schenkingen worden bij de erfenis opnieuw ingebracht en verrekend. En ook niet na de dood, want het testament laat ook maar een beperkte marge. De Open Vld Kamerleden willen dat diegene die een vermogen heeft opgebouwd, meer vrijheid krijgt inzake de verdeling van dat vermogen tussen bijvoorbeeld partner, kinderen, en andere partijen na het overlijden. “De reserve van de ouders schaffen we af. Deze regel wordt maatschappelijk niet meer gedragen. Wel wordt de regel behouden dat behoeftige ouders nog een aanspraak op levensonderhoud kunnen hebben op de nalatenschap waarvan ze uitgesloten zijn”, zegt Van Cauter. De reserve van de langstlevende echtgenoot mag behouden blijven, op één correctie na. De langstlevende echtgenoot heeft nu een concrete reserve -het levenslang vruchtgebruik op de gezinswoning en de huisraad- en een abstracte reserve -het levenslang vruchtgebruik op de helft van de nalatenschap-. Bij dat laatste wordt echter nu voorgesteld om niet langer dat wat hij geschonken heeft vooraleer hij met deze echtgenoot gehuwd was, binnen deze abstracte reserve te tellen. Het wetsvoorstel behoudt de reserve van de kinderen. “Omdat hiervoor nog steeds degelijke argumenten bestaan, zoals bijvoorbeeld de voortzetting van de opvoedingsplicht na het overlijden, een zekere vorm van familiale solidariteit, het minstens gedeeltelijk behoud van het familievermogen in de familie. Wel wordt de reserve van de kinderen in omvang beperkt, namelijk tot de helft”, aldus het liberale Kamerlid. Van Cauter: “Door deze ingrepen wordt het beschikbaar deel van de nalatenschap van een persoon die kinderen nalaat verruimd: minimum dus de helft van het vermogen en zelfs op drie vierden van de nalatenschap als de erflater slechts één kind achterlaat.” De zorgenkinderen Momenteel is de term ‘zorgenkind’ strikt gedefinieerd, haast te herleiden tot ernstig geesteszieken. Enkel voor kinderen die in deze definitie passen, kan een erflater testamentair maatregelen treffen. Het liberale wetsvoorstel interpreteert de definitie ruimer. Het betreft kinderen “waarvan kan worden gevreesd dat zij na hun meerderjarigheid niet in staat zullen zijn om hun persoonlijke of patrimoniale belangen zelf en zelfstandig adequaat te behartigen, wegens fysieke, psychische of sociale functiebeperkingen, of een combinatie daarvan.” De erfovereenkomsten Vandaag geldt een verbod om overeenkomsten te sluiten over niet opengevallen nalatenschappen. Ouders kunnen dus bijvoorbeeld niet bij leven een overeenkomst maken met hun kinderen wie wat juist erft. Het is de wettelijke devolutie die automatisch in werking treedt. Net zoals het bijvoorbeeld in het Nederlandse recht geldt, stellen de indieners van dit wetsvoorstel voor om erfovereenkomsten in bepaalde omstandigheden wel degelijk toe te laten. “Ook deze maatregel is ingegeven door de bekommernis om mensen zelf te laten regelen hoe hun vermogen na hun overlijden zal overgaan, en zeker om hen toe te laten dit te doen in overleg en met het akkoord van hun toekomstige erfgenamen. Om te vermijden dat men onder druk een overeenkomst aanvaardt, voorziet de wet dat men individueel bij de notaris komt om al dan niet de afstand tot bepaalde goederen te ondertekenen. Je kan dit akkoord ook weer intrekken”, zegt Van Cauter. Deze overeenkomsten kunnen gesloten worden met kinderen en stiefkinderen en gaan in op een afgesproken tijdstip.
SHARE