Uit internationaal onderzoek van het International Centre for Journalists en de universiteit van Sheffield waarvan de resultaten vandaag gepubliceerd werden, blijkt dat online geweld tegen vrouwelijke journalisten een crisispunt bereikt heeft. De auteurs roepen regeringen, technologiebedrijven en de nieuwsindustrie op om meer inspanningen te leveren. Ook in ons land krijgen journalisten vaker te maken met geweld en bedreigingen. Tijdens betogingen werden recent journalisten geviseerd en anderen moesten onderduiken na bedreigingen vanuit de misdaadwereld. Minister van Justitie Van Quickenborne heeft in zijn ontwerp van nieuw Strafwetboek maatregelen voorzien om bepaalde misdaden tegen journalisten zwaarder te bestraffen.
Sinds de moord op onderzoeksjournalist Peter R. De Vries, moesten in ons land ook al journalisten onderduiken na concrete dreigingen vanuit het misdaadmilieu. Op recente betogingen werden journalisten door sommige relschoppers geviseerd en bedreigd met geweld. Namen en foto’s van journalisten gingen met een duidelijk doel rond in milieus van relschoppers. Journalisten werden bekogeld, geïntimideerd of zelfs ingesloten en pepperspray in het gezicht gespoten. Deze negatieve tendens ondermijnt de persvrijheid, de vrijheid van meningsuiting en objectieve verslaggeving, drie basisvoorwaarden van een weerbare en liberale democratie. Dit vertaalt zich in feit dat ons land 12 plaatsen is gedaald op de wereldranglijst persvrijheid van Reporters Zonder Grenzen, van plaats 11 naar 23. Dreigementen ten aanzien van journalisten worden bovendien steeds meer gendergerelateerd.
Volgens het rapport ‘The Chilling’ van het International Centre for Journalists en de universiteit van Sheffield kregen drie op vier bevraagde vrouwelijke journalisten reeds met online geweld te maken. Een op vier vrouwelijke journalisten kreeg bedreigingen met fysiek geweld of zelfs doodsbedreigingen. Achttien procent kreeg dreigingen met seksueel geweld en dertien procent werd bedreig met geweld tegen familieleden en de kinderen. De onderzoekers stellen dat online geweld tegen vrouwelijke journalisten “internationaal een van de ernstigste hedendaagse dreigingen is voor de persvrijheid”. Er is bovendien sprake van een vicieuze en zichzelf versterkende cyclus waarbij digitaal geweld leidt tot reële aanvallen in de offline wereld.
Journalistenverenigingen vragen al langer om betere beschermingsmaatregelen. Zo is met www.persveilig.be van de Vlaamse Vereniging van Journalisten sinds kort een meldpunt voor bedreigingen en geweld actief. Ook op strafrechtelijk vlak kunnen er maatregelen genomen worden. Dat wil minister van Justitie Van Quickenborne doen in het nieuw Strafwetboek.
Betere bescherming in nieuw Strafwetboek
De minister wil journalisten laten opnemen in de lijst met maatschappelijke functies waartegen misdrijven zwaarder bestraft worden. Deze lijst bevat een opsomming van de beroepen die van groot maatschappelijk belang zijn en die bijzonder kwetsbaar zijn voor gewelddaden.
Bovendien worden de strafverzwaringen tegen deze beroepen voor meer misdrijven voorzien. In het huidig systeem geldt dit enkel voor opzettelijke slagen en verwondingen en doodslag. In het nieuwe strafwetboek zal dit uitgebreid worden met foltering en onmenselijke behandeling. Onder dit laatste kunnen ook herhaaldelijk ernstige bedreigingen tegenover de journalist vallen.
Wordt een van deze misdrijven gepleegd ten aanzien van een journalist, omwille van het uitvoeren van zijn of haar functie, dan geldt dit als een verzwarend bestanddeel. Dit betekent dat de rechter dan een straf uit een hoger niveau moeten opleggen. Ter illustratie: gewelddaden die doorgaans met 3 à 5 jaar cel (niveau 3) bestraft worden, zullen ten aanzien van journalisten met 5 à 10 jaar cel (niveau 4) bestraft worden.
Uitbreiding met alle zorgberoepen
De lijst met maatschappelijke functies wordt ook van toepassing op alle mensen die werkzaam zijn bij de politie, ook bijvoorbeeld de mensen aan het onthaal of in andere administratieve functies. Ook in de gezondheidszorg zullen alle zorgberoepen deze bescherming genieten.
Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne: “Het is een onrustwekkende vaststelling dat journalisten steeds meer worden geviseerd. Niet enkel de journalist wordt daarbij getroffen, maar ook de hele maatschappij. Een vrije pers is namelijk cruciaal voor een vrije samenleving. Geweld ondermijnt objectieve informatie en onafhankelijke verslaggeving. Net zoals bij politiemensen aanvaarden we als samenleving niet dat journalisten het doelwit van geweld worden. Daarom zorgen voor strengere straffen om hen beter te beschermen.”
SHARE