Het parlement heeft vandaag de nieuwe wet Marien Milieu van minister van Noordzee Vincent Van Quickenborne goedgekeurd. In deze wet wordt ingezet op een betere bescherming van het mariene milieu, zal de vervuiler moeten betalen en wordt de organisatie van de mariene ruimtelijke planning voor het Belgisch deel van de Noordzee aangepast.
Onze Belgische Noordzee herbergt het grootste natuurgebied van ons land en een levendige en rijke biodiversiteit aan dier- en plantensoorten. Het duurzaam beheer en de bescherming van de blauwe natuur in zee is dan ook essentieel.
23 jaar oude wet
De huidige wet ter bescherming van het mariene milieu en ter organisatie van de mariene ruimtelijke planning in de zeegebieden onder de rechtsbevoegdheid van België dateert al van 20 januari 1999. Het was een pionierswet die het federale milieubeleid coördineerde en gedurende de jaren een zevental keer werd gewijzigd, altijd wegens specifieke omstandigheden (bv. omzetting richtlijn) maar nooit met een bredere visie.
Een nieuwe juridische context o.a. door nieuwe richtlijnen en nieuwe rechtspraak van het Europees Hof van Justitie noopten tot een andere aanpak. Daarnaast zijn er ook nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen rond de snel toenemende klimaatverandering en activiteiten zoals aquacultuur en hernieuwbare energie, waarmee de wetgever eind vorige eeuw nog geen rekening hield, die een duurzaam kader vereisen.
Breed gedragen nieuwe wet
Minister van Noordzee Vincent Van Quickenborne zette daarom, samen met de dienst Marien Milieu van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, aan het begin van de legislatuur prioritair in op een volledige herziening van de wet. Hiervoor werd vertrokken vanuit een leeg blad om zo de coherentie van de tekst te versterken. Via een participatief traject werden de verschillende belanghebbende partijen, waaronder ngo’s, industrie, wetenschappers en regionale en federale overheidsdiensten, meermaals geconsulteerd. Vandaag kreeg de nieuwe wet groen licht in de plenaire van de Kamer.
De krachtlijnen van de wet betreffen onder meer een betere afstemming met federale wetgeving, correcte omzetting van internationale en Europese regelgeving, rationalisering van het vergunningenbeleid, versterking van het Natura 2000-beleid en efficiëntere handhaving. Het doel van de nieuwe wet is om het mariene milieu beter te kunnen beschermen, de vervuiler te laten betalen en tot een innovatieve ruimtelijke planning op zee te komen.
Betere bescherming marien milieu
Met deze nieuwe wet wil de minister het marien milieu beter beschermen. Zo worden de regels rond de mariene beschermde gebieden (37% van onze Noordzee) beter aangesloten op de habitat- en vogelrichtlijn.
In het Belgisch deel van de Noordzee komen verschillende habitats voor. Van zandige bodems tot grindbedden, elk zijn ze een thuishaven voor talloze soorten. Deze staan momenteel echter zwaar onder druk. Niet enkel door verstoring als gevolg van menselijke activiteiten, maar ook door klimaatverandering. Stijgende temperaturen, verzuring van het zeewater, vervuiling en verstoring van de zeebodem vormen bedreigingen voor het mariene milieu. Elke nieuwe activiteit zorgt voor bijkomende druk. Dus is het belangrijk om de nodige garanties in te bouwen dat voor elk van deze activiteiten de impact op het mariene milieu wordt onderzocht en, waar nodig, een milieuvergunning wordt afgeleverd.
Daarnaast worden ook wijzigingen aangebracht aan de Wet Continentaal Plat zodat voor zandwinning zowel een concessie als een milieuvergunning vereist zijn. Met dit laatste wordt tegemoetgekomen aan een vraag die reeds lang door de natuurorganisaties wordt gesteld.
Vervuiler betaalt
In navolging van het “vervuiler betaalt”-principe worden de bepalingen rond aansprakelijkheid bij milieuvervuiling versterkt. Zo zal de vervuiler niet alleen opdraaien voor de schade en het herstel ervan, maar ook de kosten dragen die gemaakt moeten worden voor de voorkoming of inperking van de schade. Verder wordt voorzien dat 30% van de opgelegde boetes naar het Fonds Leefmilieu gaat. Met dit fonds wordt materiaal aangekocht dat op zee kan ingezet worden om vervuiling te bestrijden. Daarnaast kunnen ook maatregelen gefinancierd worden die bijdragen tot actief natuurherstel, zoals het herstel van grindbedden of oesterbanken.
Ook wordt voor een verbeterde en uniforme handhaving aansluiting gezocht bij het Belgisch Scheepvaartwetboek, dat vorig jaar werd gemoderniseerd. Inbreuken op deze wet kunnen gesanctioneerd worden met boetes tussen de 100 euro en 2 miljoen euro en/of een gevangenisstraf van 1 maand tot 5 jaar. Dit is typisch voor milieurecht, waarbij er ook rekening gehouden moet worden met de ernst van de inbreuk. 10 liter olie lozen of 10.000 liter is een inbreuk op hetzelfde artikel, maar de gevolgen voor het mariene milieu zijn van een heel andere grootorde.
Rechtszekere ruimtelijke planning
De wet regelt ook het kader voor de mariene ruimtelijke planning. België is een pionier op dit vlak. We waren één van de eerste landen ter wereld dat er één maakte. Intussen zijn we al aan het tweede Marien Ruimtelijk Plan toe voor de periode 2020-2026. Hierin wordt bepaald welke activiteiten op welke plaats veilig kunnen ontwikkeld worden in het Belgisch deel van de Noordzee en onder welke voorwaarden.
Met deze wet wordt de geldigheidsduur van een marien ruimtelijk plan gewijzigd van 6 naar 8 jaar. Op die manier wordt meer rechtszekerheid gegeven aan alle gebruikers van het Belgisch deel van de Noordzee, zowel de professionele als de recreatieve. Het koninklijk besluit dat de procedure vastlegt om een marien ruimtelijk plan op te stellen of te herzien is een van de eerste uitvoeringsbesluiten dat geëvalueerd en aangepast zal worden. De rol van de raadgevende commissie, samengesteld uit federale en gewestelijke diensten met bevoegdheid op zee, blijft dan weer ongewijzigd.
Deze expertise gaan we gebruiken om op Europees niveau een marien ruimtelijk plan uit te denken om van de gehele Noordzee het zwaartepunt te maken van de energietransitie. Op een intelligente manier moeten de nodige infrastructuurwerken in kaart gebracht worden om landen rond de Noordzee met elkaar te verbinden.
Vincent Van Quickenborne, minister van Noordzee: “Deze wet is een eerste belangrijke stap die we zetten om het federaal marien milieubeleid te moderniseren. Het werk stopt echter niet. De wet Marien Milieu uit 1999 telt niet minder dan 44 uitvoeringsbesluiten. Op dit moment worden deze reeds geanalyseerd en geactualiseerd en een aantal van hen zullen reeds in de weken na goedkeuring van deze wet in het parlement ter goedkeuring voorgelegd worden aan de ministerraad en voor advies aan de Raad van State. Het is mijn bedoeling om dit moderniseringsproces nog deze legislatuur af te ronden, zodat België opnieuw beschikt over een modern wettelijk kader dat het mariene milieu de bescherming kan geven die het verdient.”
SHARE