Bij alle twaalf erkende Diyanet-moskeeën zijn tekortkomingen vastgesteld tegen het Vlaamse erkenningsdecreet voor lokale geloofsgemeenschappen. Het gaat over tekortkomingen ten aanzien van het verbod op buitenlandse beïnvloeding. Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers maakte dit bekend in een besloten commissie in het Vlaams parlement samen met de Vlaamse Informatie- en Screeningsdienst, de Staatsveiligheid en OCAD. Negen moskeebesturen krijgen een waarschuwing van de Informatie- en Screeningsdienst en moeten zich uiterlijk tegen 15 november 2023 in regel stellen. Voor de drie andere moskeeën heeft de screeningsdienst de dossiers overgemaakt aan minister Somers die een schorsingsprocedure start die kan leiden tot het tijdelijk opheffen van de erkenning en de financiële voordelen die eraan vasthangen.
Eind 2021 keurde het Vlaams parlement het nieuwe erkenningsdecreet voor lokale geloofsgemeenschappen goed. Met dit decreet wordt het mogelijk om nieuwe lokale geloofsgemeenschappen te erkennen maar worden de erkenningsvoorwaarden aangescherpt. Centraal in het decreet is er een strik verbod op buitenlandse financiering, inmenging of beïnvloeding ingeschreven. Daarnaast moet er transparantie zijn over de boekhouding via een giftenregister en dient de Europese Verklaring van de Rechten van de Mens en de grondwet te worden gerespecteerd. Bijhorend werd een nieuwe toezichtsorgaan, de Vlaamse informatie-en screeningsdienst, opgericht die moet toezien op het naleven van de verplichtingen die rusten op de reeds erkende en de erkenningszoekende lokale geloofsgemeenschappen.
Diyanet
Vlaanderen telt 1631 erkende lokale geloofsgemeenschappen: 1527 rooms-katholieke kerken, 5 rooms-katholieke kathedralen, 46 protestantse kerken, 7 anglicaanse kerken, 16 orthodoxe kerken, 6 synagogen en 24 erkende moskeeën waaronder 12 Diyanet-moskeeën. Deze moskeeën zijn verbonden met Diyanet. Dit is het Turkse ministerie van Godsdienstzaken dat moskeeën beheert zowel binnen als buiten Turkije, onder andere dus in Vlaanderen. Somers uitte reeds vroeger zijn bezorgdheid over de mogelijke ongewenste buitenlandse beïnvloeding en vroeg daarop de Informatie en Screeningsdienst om een prioritaire screening te verrichten naar de 12 erkende Diyanet-moskeeën. Uit deze screening zijn bij alle twaalf erkende Diyanet-moskeeën tekortkomingen op het erkenningsdecreet vastgesteld, met name op het verbod op beïnvloeding uit het buitenland.
“Vlaanderen aanvaardt geen buitenlandse inmenging in Vlaamse lokale geloofsgemeenschappen. We aanvaarden niet dat religie via bepaalde structuren of bedienaars van de eredienst wordt geïnstrumentaliseerd om buitenlandse belangen te dienen. Dat we vandaag tekortkomingen aantreffen heeft gevolgen. Ik start de schorsingsprocedure voor drie Diyanet-moskeeën op. De andere negen krijgen een waarschuwing door de Vlaamse Informatie- en screeningsdienst en moeten zich uiterlijk op 15 november 2023 in regel stellen.” Aldus minister Somers. Hij vult verder aan: “Met het erkenningsdecreet kunnen we toezicht uitoefenen op maar ook ondersteuning geven aan de lokale geloofsgemeenschappen om onafhankelijk te zijn en blijven van het buitenland. Daarom verkiest de Vlaamse overheid dan ook erkende lokale geloofsgemeenschappen boven niet-erkende waarmee geen dialoog bestaat.”
Buitenlandse beïnvloeding
Wat de tekortkomingen precies inhouden werd toegelicht in een besloten zitting in een commissie van het Vlaams parlement door de Informatie en Screeningsdienst, OCAD, Staatsveiligheid en Vlaams minister Somers. Bart Somers: “Vandaag zijn er duidelijke regels rond buitenlandse beïnvloeding dankzij de nieuwe regelgeving. De twaalf Diyanet-moskeeën vertonen hierop tekortkomingen. Alle 12 de Diyanet-moskeeën moeten zich in regel stellen uiterlijk tegen 15 november 2023.”
De drie moskeeën waarvoor de schorsingsprocedure wordt opgestart zijn moskee Selimiye (Lommel), moskee Kevser (Aalst) en moskee Selimiye (Heusden-Zolder). Zij krijgen nu hoorrecht zoals de procedure in het erkenningsdecreet voorschrijft. Binnen één maand nadat het hoorrecht is uitgeoefend, komt Somers met een definitieve beslissing over deze 3 opschortingsprocedures. De 9 andere Diyanet-moskeeën die een waarschuwing van de Informatie en Screeningsdienst krijgen zijn Beraat (Diest), Fatih (Genk), Mevlana (Genk), Yildirim Beyazit (Genk), Yunus Emre (Genk), Yesil Camii (Houthalen-Helchteren), Mehmet Akif (Antwerpen), Hicret (Sint-Niklaas), Yavuz Sultan Selim (Gent).
Het verlies of de opschorting van een erkenning heeft verregaande gevolgen. Niet enkel verliest de lokale geloofsgemeenschap de financiële overheidsondersteuning, een bedienaar van de eredienst uit het buitenland krijgt ook geen werk- en verblijfsvergunning voor een niet-erkende moskee. Daarnaast verliezen ze investeringstoelagen en de vrijstelling van onroerende voorheffing voor de eredienstgebouwen waar erkende geloofsgemeenschappen recht op hebben.
Een duidelijke standaard
Met het erkenningsdecreet kiest de Vlaamse regering voor dialoog met lokale geloofsgemeenschappen. Met een erkenning komen voordelen, in ruil behoudt Vlaanderen controle. Dankzij het getrapte systeem van sanctionering is de Vlaamse regering in staat een lokale geloofsgemeenschap tot remediëring van de tekortkomingen te verplichten. Voor het in werking treden van het nieuwe erkenningsdecreet waren de enige opties niks doen, of het volledige intrekken van de erkenning, waardoor er geen verbetertraject mogelijk was. Het nieuwe decreet geeft lokale geloofsgemeenschappen ook de mogelijkheid los te komen van buitenlandse financiering die soms gekoppeld is aan de historische verwevenheid met het land van herkomst van hun grootouders.
Somers: “Deze screening legt de lat voor alle geloofsgemeenschappen die een erkenning hebben aangevraagd. Zij zullen het erkenningsdecreet volledig moeten volgen om erkend te kunnen worden. Met een erkenning komt contact, met contact komt dialoog. Dat is een positieve zaak.”
Momenteel hebben 77 orthodoxe, protestantse en islamitische lokale geloofsgemeenschappen een verkorte procedure voor erkenning lopen, waaronder 21 Diyanet-moskeeën. 12 andere aanvragen werden onontvankelijk verklaard, waaronder 4 van Diyanet-moskeeën.
SHARE