Twee jaar geleden gingen de Vlaamse steden en gemeenten een klimaatpact aan met Vlaams minister Somers. Hierin beloofden ze verregaande inspanningen te leveren tegen 2030. Ondertussen zijn de eerste resultaten bekend: er werd voor meer dan een half miljard liter aan wateropvangcapaciteit voorzien dat overstromingen moet helpen voorkomen, een oppervlakte groter dan Vaticaanstad werd onthard, er werden hagen geplant ter lengte van de Ronde van Vlaanderen en er werden maar liefst 450.000 ledlampen geplaatst, goed voor meer dan 35% van de openbare verlichting. Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers: “De lat ligt hoog, maar onze steden en gemeenten zijn voortrekkers in Vlaanderen. We mogen niet treuzelen als het op klimaat aankomt.”
In de lente van 2021 lanceerde minister Somers een Lokaal Energie en KlimaatPact. 294 van de 300 lokale besturen tekenden in. Hiermee engageren zij zich om ambitieuze klimaatdoelstellingen te halen. Deze doelstelling zijn uitgedrukt per inwoner. Het gaat onder andere over 1 extra boom per inwoner, een meter haag of geveltuin per twee inwoners, 1 m2 ontharding en 1 m³ opvang of infiltratie van water per inwoner. Dit alles tegen 2030. Ook op vlak van CO2 reductie zijn ambitieuze doelstellingen gezet. De besturen engageren zich om 50 collectieve renovaties (hele wijken per keer) per 1000 wooneenheden te faciliteren. Te zorgen voor 1 elektrische deelwagen per 500 inwoners en 1 elektrisch laadpunt per 100 inwoners te voorzien.
Somers: “Tegen 2030 beoog ik samen met de lokale besturen 6,6 miljoen extra bomen te zetten in de steden en gemeenten, evenveel als er Vlamingen zijn. Maar ook 3.300 km aan hagen of geveltuinen aan te leggen, 6,6 km² ontharding in Vlaanderen te voorzien en voor 6,6 miljoen m³ extra opvangcapaciteit van regenwater te zorgen. Daarmee halen we CO2 uit de lucht, bevorderen we biodiversiteit op het platteland en in de stad en wapenen we ons tegen mogelijke overstromingen. Het is ambitieus, maar de eerste cijfers tonen dat we op de goede weg zijn.”
Wateropvang in de strijd tegen overstromingen
Een van de steden die de doelstelling om 1000 liter waterinfiltratie capaciteit per inwoner ruimschoots haalt is Zoutleeuw. Het centrum van deze Limburgse gemeente stond twee jaar geleden als gevolg van de waterbom boven Wallonië onder water. Die waterbom was een brutale reality check en de gevolgen van de opwarming van de aarde waren nog nooit zo tastbaar. Om in de toekomst gewapend te zijn tegen mogelijke overstromingen investeerde de gemeente die in moerasgebied ligt in opvangcapaciteit van regen/ overstromingswater. Het resultaat is indrukwekkend: er werd voor 33.390.000 liter aan extra wateropvang voorzien. Dit is gelijk aan het volume van bijna 300.000 badkuipen gevuld tot de nok. Dit bereikten ze door verschillende hectares grond aan te kopen die dienen als gecontroleerd overstromingsgebied maar ook door een gezamenlijke aankoop voor regentonnen te stimuleren. De gemeente zet verder in op de aanleg van bufferzones, stuwtjes en afwateringsgrachten.
“De waterbom in Wallonië maar ook de recente wateroverlast in Italië en Spanje zijn een waarschuwing dat ook wij ooit getroffen kunnen worden. De inspanningen geleverd door Zoutleeuw maar ook door een stad als Veurne zijn broodnodig en moeten we aanmoedigen.”, aldus minister Somers.
Bomen en hagen
Een ander succesverhaal vinden we in het Vlaams-Brabantse Boutersem. De gemeente telt iets meer dan 8000 inwoners en plantte de voorbije twee jaar 6000 bomen bij. Dit is zonder eventuele bomen in bosverband mee te tellen, het gaat over vrijstaande bomen in het dorp of langs wegen. De gemeente zette ook in op een geboorteboom-actie. Bij elke geboorte in de gemeente biedt Boutersem een geboorteboom aan de ouders aan. Die kunnen kiezen tussen een hele lijst bomen naargelang hun voorkeur. Zo wordt het leven van een nieuwgeborene in verband gebracht met het leven van een jonge boom. Boutersem is trouwens ook koploper in het realiseren van nieuwe of structureel opgewaardeerde fietspaden (7200 m fietspad) en staat in de top 5 van gemeenten in het aanleggen van natuurgroenperken van meer dan 10 m2.
Hoegaarden onderscheidt zich dan weer in het planten van hagen. Door een samenwerkingsverband verkregen de inwoners een groot aantal stuk ‘plantgoed’. De gemeente stimuleerde zijn inwoners verder hagen aan te planten door deel te nemen aan de Behaag-je-Tuin actie. De inspanningen maken van Hoegaarden niet alleen het hagen-dorp bij uitstek, het is ook goed voor de lokale biodiversiteit.
Elektrische deelwagens, de auto’s van de toekomst
Naast het zorgen voor ontharding, bomen en hagen, maakten de steden en gemeenten ook werk om hun CO2-uitstoot te doen dalen. Een van de doelstellingen om dit te bekomen is 1 elektrische deelwagen per 500 inwoners in het straatbeeld te hebben tegen 2030. We zien dat 4 van de grootste steden van Vlaanderen: Gent, Mechelen, Leuven en Antwerpen hun doelstelling op het vlak van deelwagens nu al hebben bereikt. Daarvoor werden ze eerder al in de bloemetjes gezet. Binnenkort rijdt in Gent de duizendste elektrische deelwagen rond. Maar ook kleinere gemeenten zoals Wijnegem, Mortsel en Merelbeke gaan vol voor de deelwagen. Steeds minder jonge mensen kopen een eigen wagen en kiezen voor deelmobiliteit. Dat is een keuze voor het milieu, maar ook vaak voor hun portemonnee en het gebruiksgemak.
Andere doelstellingen en koplopers
Ook voor de andere doestellingen werden goede cijfers bereikt, in totaal werden meer dan 200.000 vrijstaande bomen geplant, kwamen er meer dan 3.000 elektrische wagens bij in het straatbeeld en werden meer dan 21.625 laadpunten geïnstalleerd. Meer dan 1.350 huizen werden collectief geïsoleerd en meer dan 150 km aan nieuw fietspad werd aangelegd.
SHARE