Mensen willen niets liever dan bij hun thuis in een goede gezondheid oud worden. Naar een rusthuis verhuizen is vaak enkel de laatste optie, als het echt niet anders kan. “Als ze daar dan toch terecht komen, willen ze gewoon goed verzorgd worden. En een goede verzorging, daar hoort ook een waardig levenseinde bij. Met pijnstillende medicatie en morfine, maar ook met een eventuele weloverwogen en zelfgekozen euthanasie”, zegt Carina Van Cauter.
De Morgen rapporteert echter over een woonzorgcentrum in Lebbeke waar net dat menswaardig levenseinde ouderen wordt ontzegd. Volgens getuigen krijgen patiënten te weinig morfine, waardoor hun gezicht vertrekt van de pijn. Wie euthanasie vraagt, krijgt te horen dat dit niet in het woonzorgcentrum kan gebeuren en dat hij of zij dus elders moet gaan. Volgens personeelsleden worden bewoners ook niet eerlijk ingelicht over het standpunt van het woonzorgcentrum over euthanasie.
Van Cauter: “Dat is niet alleen schrijnend en onmenselijk maar ook tegen de wet. Over je levenseinde beslis je zélf. Het is ongehoord dat een zorginstelling zo met haar bewoners omgaat. Er zijn al drie klachten ingediend, en die blijken gegrond te zijn. Er zou sprake zijn van nalatigheid. Dat is het minste wat je kan zeggen. Een rusthuis mag zich niét moeien met een euthanasievraag. In 2016 oordeelde een rechtbank nog dat een rusthuis niet het recht had om euthanasie te weigeren op basis van gewetensbezwaren.” Morele belemmeringen kunnen enkel ingeroepen worden door individuele artsen, maar in de wetgeving is niet duidelijk omschreven of dat ook geldt voor zorginstellingen. De Leuvense rechtbank nam duidelijk stelling in dat dit niet geldt voor zorginstellingen.
Het liberale Kamerlid ondervroeg Justitieminister Geens tijdens het vragenuurtje in de Kamer. In afwezigheid van de bevoegde minister, antwoordde zijn partijgenoot Peeters dat een woonzorgcentrum inderdaad de zorgvuldigheidsverplichting moet naleven. Ook hij verwees naar de rechtszaak uit 2016. Indien er in Lebbeke strafbare feiten zouden gebeurd zijn, zal het Openbaar Ministerie een strafonderzoek openen.
Van Cauter besluit: “De wet op euthanasie is heel duidelijk. Wie euthanasie vraagt en aan de wettelijke criteria voldoet, moet ook euthanasie krijgen. Indien een arts om gewetensbezwaren weigert, moet hij de patiënt doorverwijzen. Woonzorgcentra mogen hier niet in tussenkomen. Als blijkt dat de wet in de praktijk niet correct wordt uitgevoerd, is het misschien tijd om de euthanasiewet eens onder de loupe te nemen en te evalueren. We moeten er over waken dat iedereen volgens zijn eigen wil waardig kan sterven. Of dat nu thuis, in een ziekenhuis, of in een rustoord is.”
In het Vlaams parlement vraagt Open Vld overigens dat in het decreet woonzorgcentra wordt opgenomen dat zij zich niet mogen verzetten tegen de uitvoering van euthanasie.