Van 22 tot 24 maart 2023 vindt de waterconferentie van de Verenigde Naties plaats in New York. Het is de eerste conferentie van de Verenigde Naties op het gebied van water in bijna 50 jaar en verzamelt bijna 200 landen uit de wereld. Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters en Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir zakken samen af naar de States om op het internationaal toneel de Blue Deal, Weerbaar Waterland en Kustvisie te presenteren als toonaangevende waterplannen voor de rest van de wereld.
Vlaams minister Lydia Peeters: “Door de klimaatverandering worden we geconfronteerd met (extreem) zware neerslag, overstromingen, extreme droogte en de zeespiegelstijging. Ik ben vastberaden om Vlaanderen verder en beter te wapenen tegen het risico op overstromingen, maar evengoed ook tegen langdurige droogte. Want droogte en wateroverlast zijn de zijden van éénzelfde munt. Met zowel het Sigmaplan, Weerbaar Waterland, belangrijke investeringsprojecten zoals de rivierverbredingswerken aan de Gemeenschappelijke Maas als Kustvisie zetten we in op waterveiligheid, vandaag en voor onze kinderen en kleinkinderen.
Blue Deal
De Vlaamse Blue Deal is het antwoord van de Vlaamse regering op de uitdagingen op het vlak van droogte en waterschaarste. Demir ontwikkelde het plan in 2020 en slaagde er in de budgetten stelselmatig te verhogen en structureel te verankeren in de Vlaamse begroting.
De cijfers zijn indrukwekkend:
- We werken aan 1 026 hectare natte natuur, de gebieden worden vernat en krijgen een natuurlijke sponsfunctie en vullen zo de watervoorraad aan
- Daar komt nog 748 hectare natte natuur bij
- 14 kilometer aan waterlopen is opnieuw natuurlijk ingericht om water minder snel af te voeren en langer vast te houden
- minstens 54 kilometer aan waterlopen wordt heringericht
er komen meer dan 350 extra stuwtjes in samenwerking met de landbouwers om meer water te bufferen zodat er meer water beschikbaar is in droge perioden - extra ruimte om 35 miljoen liter regenwater op te vangen en te gebruiken als volwaardige alternatieve waterbron.
Tijdens de Klimaatconferentie van Glasgow in 2021 werd de Blue Deal al voorgesteld aan vooral Europese regio’s als internationaal toonaangevend waterplan. Met de VN Waterconferentie wordt het plan op het mondiale niveau bekendheid gegeven. Vlaanderen kaart de Blue Deal niet alleen aan op de agenda van de Waterconferentie van de VN zelf, maar ook op verschillende side-events.
Weerbaar waterland
Ook in Vlaanderen zijn de klimaatveranderingen de laatste jaren zeer voelbaar en zichtbaar. Vlaanderen werd geconfronteerd met (extreem) zware neerslag in de zomer van 2021 en langdurige droogt in de zomer van 2022. Vlaanderen moet zich verder wapenen tegen deze extreme weersomstandigheden. In oktober 2022 stelden Vlaamse ministers Lydia Peeters en Zuhal Demir een multidisciplinair experten panel samen, onder leiding van de voormalig VN-watergazant Henk Ovink. Zij hebben met ‘Weerbaar Waterland’ een onderbouwd advies uitgebracht om Vlaanderen beter te beveiligen tegen een nieuwe waterbom.
Vlaamse vertegenwoordiging in New York
Op woensdag 23 maart wordt de conferentie geopend door VN-secretaris Antonio Guterres. Beide ministers zullen namens België/Vlaanderen het woord voeren waar nodig, en concrete commitment uitspreken.
Demir en Peeters maken van de gelegenheid gebruik om in New York ook bilaterale ontmoetingen te hebben. Onder meer Nederlands minister Mark Harbers, die de voorzitterskamer van de Waterconferentie bezit, maar ook VN-ambassadeur Philippe Kridelka en VN-Watergazants Henk Ovink, of waterexperten als Harscha Hatnaweera, Kala Vairavamoorthy. Ze gaan ook op pad Alexander D’Hooghe (indendant project Kustvisie, en gastprofessor aan het gerenommeerde MIT) en laten ze zich ook inspireren via side-events van andere landen, regio’s en organisaties.
Als Vlaams minister van Omgeving en Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken van de meest dichtbebouwde regio van Europa gaan ze samen ook de dichtste stad van Amerika bekijken, in het bijzonder hoe New York wordt beschermd tegen overstromingen.
Peeters en Demir leggen uit waarom de aanwezigheid vanuit Vlaanderen op de waterconferentie zo belangrijk is. “We kunnen er niet omheen en moeten ons dan ook wapenen tegen de gevolgen van de klimaatverandering. Ook het plan ‘Weerbaar Waterland’ van de experten maakt duidelijk dat verder en sneller investeren in de waterbeheersing van onze waterlopen aan de orde is. We moeten leren leven met water maar ook ruimte (terug)geven aan water”. Minister Peeters: “Daarnaast is Vlaanderen een wereldwijde pionier op het gebied van kustbescherming op lange termijn. Daarbij wordt actief gezocht naar kansen voor ecologie, economie, toerisme en recreatie langs onze Vlaamse kust en dat rekening houdende met de naderende zeespiegelstijging. Er blijven nu enkele kansrijke alternatieven over die niet alleen onze kust beschermen, maar die ook toekomstgericht, aantrekkelijk en haalbaar zijn. Deze alternatieven vormen het uitgangspunt voor het opstellen van een Vlaams strategisch beleidsplan.”