Luchthavendeal is dure gok zonder visie
De Vlaamse Regering betaalt 2,77 miljard euro voor 39% van de aandelen in Brussels Airport. Uit zowel de eigen investeringsnota als onafhankelijke analyses blijkt dat het om een bijzonder dure transactie gaat, zonder dat er een duidelijk strategisch plan is. Het betreft een aankoop die volledig wordt gefinancierd met extra Vlaamse schuld, waardoor die stijgt tot 100% van de uitgaven. Tegelijkertijd rekent de bevoegde N-VA-minister op rendementen uit de groei van de luchthaven. Nochtans was het net een partijgenoot van diezelfde N-VA die in de vorige regering de groei van de luchthaven beperkte met een zeer strenge milieuvergunning. Volgens Open Vld zou men beter werk maken van een realistisch kader dat de luchthaven de kans geeft om te groeien, in plaats van met miljarden aan belastinggeld te smijten.
De Vlaamse staatsschuld stijgt onder deze Vlaamse Regering in snel tempo. Nadat al eerder bleek dat er de komende jaren geen sprake zal zijn van een begrotingsevenwicht, volgde de ene na de andere dure uitgave. Met de plotse aankoop van een groot deel van de nationale luchthaven van Zaventem — opnieuw volledig met schulden gefinancierd — klimt de Vlaamse staatsschuld naar een astronomisch niveau van bijna 100% van de uitgaven.
Open Vld stelt zich dan ook ernstige vragen bij deze luchthavendeal. Om te beginnen: waarom was dit überhaupt nodig? De federale overheid beschikt al over een blokkeringsminderheid van de aandelen om te verzekeren dat de luchthaven verankerd blijft. Een Vlaamse strategische participatie was met andere woorden niet nodig om de luchthaven te beschermen tegen ongewenste buitenlandse invloeden. De voorbije jaren heeft zich op dat vlak ook geen enkel probleem voorgedaan.
Daarnaast zijn er veel vragen over de manier waarop deze deal tot stand is gekomen, evenals over de wijze waarop de prijs bepaald werd. Zowel uit de nota van de Vlaamse Regering als uit analyses van experts blijkt dat Vlaanderen bijzonder diep in de buidel tastte om de aandelen te verwerven. Daar profiteren vooral de voormalige Canadese aandeelhouders van. De krant De Tijd wees er al op dat het Canadese leerkrachtenpensioenfonds (OTTP) uitstekende zaken heeft gedaan bij deze verkoop.
Bovendien blijft het onduidelijk welk plan de Vlaamse Regering precies heeft met haar nieuw aangekochte participatie in de luchthaven. Nergens wordt vermeld wat haar doel of strategie is. Dat de Vlaamse Regering op korte termijn een deel van de aandelen opnieuw wil verkopen, maakt de situatie nog onduidelijker.
De Vlaamse Regering verdedigt zich met de stelling dat de aankoop op termijn geld zal opleveren. N-VA-minister van Begroting Ben Weyts rekent daarvoor op rendementen uit de groei van de luchthaven. Dat is op z’n zachtst gezegd opmerkelijk, want het was zijn partijgenoot Zuhal Demir die als minister van Omgeving de groei van de luchthaven net plafonneerde met een uiterst strenge milieuvergunning. Die vergunning legde een maximum op aan het aantal vliegbewegingen, en beperkte zo de potentiële groei van de luchthaven.
Vlaams Parlementsleden Tom Ongena en Jasper Pillen stelden afgelopen week uitvoerig vragen aan de Vlaamse Regering over wat nu precies de bedoeling is en hoe men al die beweringen denkt te staven. Antwoorden bleven echter uit, wat hen het ergste doet vermoeden.
Jasper Pillen: “De Vlaamse Regering is met haar milieuvergunning en vluchtenplafond de luchthaven aan het doodknijpen, maar rekent tegelijkertijd op rendementen uit de groei van diezelfde luchthaven. Dit is vooral een luchtkasteel. De kosten zijn zeker, de rendementen hoogst onzeker.”
Tom Ongena: “Dit ruikt toch vooral naar politieke profilering. Er is geen sprake van een crisis, geen vijandige overname, geen economische noodzaak. Toch geeft men miljarden uit zonder dat men kan zeggen wat men precies met die luchthaven van plan is.”
Gwendolyn Rutten: “De Canadese leerkrachten van OTPP ontvangen via deze deal een comfortabel pensioen, betaald met Vlaams overheidsgeld, terwijl Vlaamse leerkrachten pensioen inleveren. De Canadezen krijgen rendement, wij krijgen risico en schuld.”
Egbert Lachaert, fractieleider: “Men rekent op dividend en winst. Maar je kan evengoed verlies maken. De prijs die Vlaanderen betaalt om die Vlaamse leeuw op de gevel te zien, is gewoonweg ongezien hoog en risicovol.”