Schaf miserieboetes af
Uit nieuwe cijfers die Vlaams Parlementslid Marianne Verhaert (Open Vld) heeft opgevraagd, blijkt dat het aantal EPB-boetes voor wie zijn energieprestatie-aangifte niet tijdig kan indienen opnieuw fors stijgt. In zes jaar tijd gaat het om een stijging van 61%, en 2025 is nog niet eens voorbij. Ook aanmaningen, hoorzittingen en het totale boetebedrag zitten in de lift. Toch weigert minister Depraetere om de handhaving te evalueren of te verfijnen. Open Vld waarschuwt dat steeds meer mensen onterecht in de problemen komen door een overheid die regels oplegt. Verhaert: “Deze Vlaamse regering bestraft mensen die het net moeilijk hebben.”
Je moet het maar meemaken. Je begint aan een bouw of verbouwing met je partner maar door omstandigheden of zelfs door de verbouwingswerken zelf, geraakt je relatie in het slop en komt het tot een scheiding. Gevolg, je woning geraakt niet op tijd af. Alsof je miserie nog niet groot genoeg is, komt de Vlaamse overheid je daar ook nog eens op beboeten.
Dat is exact wat er gebeurd met mensen die hun Energieprestatie en Binnenklimaat te laat aangeven. De EPB-aangifte is een belangrijke stap om woningen energiezuiniger te maken. Maar wie door tegenslag – zoals een scheiding, failliete aannemer of juridische stilstand – zijn woning niet tijdig kan afwerken, loopt vandaag tegen zware, vaak onredelijke boetes aan. Open Vld kaart die miseriepraktijken al jaren aan en pleit voor een menselijke aanpak die rekening houdt met overmacht. Ook de Vlaamse ombudsvrouw waarschuwde al voor de gevolgen die dit heeft voor Vlamingen in zo’n situatie en vroeg om de situatie aan te pakken. Ze zei toen: “We steunen correcte handhaving, maar vinden dat burgers met tegenslag geen boetes zouden moeten krijgen. Zij hebben behoefte aan perspectief, niet aan boetes.” Een voorstel dat Vlaams Parlementslid Marianne Verhaert had neergelegd om deze miserieboetes af te schaffen, werd echter weggestemd door de meerderheidspartijen.
Uit een schriftelijk antwoord dat Verhaert ontving, blijkt nu dat de situatie nog verergerd is. Het VEKA deelt steeds meer boetes uit: van 242 in 2019 naar 391 in 2025 (al tot en met september). Dat betekent een stijging van 61% op zes jaar tijd. Ook het aantal aanmaningen stijgt opnieuw fors, net als het aantal schriftelijke hoorzittingen. In 2025 werd al meer dan 1.028 keer een hoorzitting opgestart waarbij een derde van de betrokkenen argumenten indiende – maar in veel gevallen toch een boete kreeg. Het is duidelijk dat wie in de bouwmiserie, nergens gehoor krijgt naar de menselijke kant van het verhaal.
Daarbovenop worden de boetes steeds duurder: het gemiddelde boetebedrag in 2025 bedraagt bijna 2.900 euro, met een totaalbedrag van ruim 1,13 miljoen euro, een absoluut record.
Nochtans zei de minister op 29 januari nog dat ze alle dossiers wilde bekijken om te vermijden dat mensen met goede intenties onterecht een boete krijgen. Maar wanneer Verhaert haar confronteerde met de logische volgende vraag of de handhaving dan verfijnd zou worden, bijvoorbeeld via duidelijke richtlijnen voor overmacht, antwoordde de minister dat er geen evaluatie gepland was.
De cijfers maken ook duidelijk dat er inderdaad niets gebeurd is, en dat het probleem alleen maar groter is geworden en nog meer mensen in miserie er nog dieper in heeft geduwd. Open Vld blijft pleiten daarom voor een menselijke en redelijke aanpak, waarbij de EPB-aangifte pas verplicht is wanneer een woning effectief kan worden afgewerkt, en waarbij overmacht realistisch wordt beoordeeld. Dat is gezond verstand en geeft Vlamingen de ruimte om op eigen kracht iets op te bouwen.
Vlaams Parlementslid Marianne Verhaert: “Hoe meer cijfers we boven tafel krijgen, hoe duidelijker het wordt: deze regering straft mensen die net in miserie zitten. Deze regelzucht leidt tot pure onrechtvaardigheid. En ondanks de beloftes van de minister weigert men zelfs maar te bekijken hoe het beter kan. Mensen die door omstandigheden hun woning niet kunnen afwerken, moeten geholpen worden, niet beboet.”