Open Vld Kamerlid Egbert Lachaert roept minister van Werk Kris Peeters op om door te zetten met de geplande hervorming van de werkloosheidsuitkering. In een opiniestuk in De Standaard beweren zestien economen dat die hervorming averechts zou werken. “Maar het onderzoek naar de Zweedse situatie waarop deze economen zich baseren, is niet te vergelijken met de Belgische situatie. Onze degressiviteit zit anders in mekaar én in Zweden zijn de uitkeringen beperkt in de tijd!”, aldus Lachaert.
De federale regering besloot in haar recente zomerakkoord om de werkloosheidsuitkeringen in de eerste maanden van werkloosheid te verhogen, om ze daarna sneller degressief te maken. “Op die manier willen we de eerste periode een uitkering voorzien die beter aansluit bij het loon en daarna een sterkere impuls geven om opnieuw aan de slag te gaan door een dalende uitkering. Budgettair moet deze hervorming neutraal zijn.”
Vandaag beweren zestien economen in De Standaard dat deze maatregel een averechts effect zou hebben, met name dat de periode van werkloosheid langer zou duren. Ze pleiten er zelfs voor om de uitkeringen de laten stijgen in de tijd in plaats van te dalen. Ze baseren zich hiervoor op een studie van het Zweedse systeem van werkloosheidsuitkeringen in de periode 1999-2007.
Appels en peren vergelijken
Volgens Lachaert kan je die studie niet zomaar toepassen op de Belgische situatie. “Aanvankelijk was er in Zweden geen degressiviteit en bedroeg de uitkering 80% van het laatste loon met een plafond op 580 Zweedse kronen per dag. In 2002 voerde men een degressiviteit in waarbij de uitkering maximaal 80% van het laatste loon bedroeg, met een plafond van 730 kronen per dag in de eerste 20 weken en daarna 680 kronen. Dit is compleet verschillend met ons Belgisch systeem, waarbij niet alleen de plafonds, maar ook de percentages dalen en er meerdere sprongen zijn na onder meer 3, 6 en 12 maanden”, aldus Lachaert.
De Belgische economen concluderen uit de studie over Zweden dat ‘met deze hervorming kon worden nagegaan hoe groot de netto-impact van financiële prikkels in werkelijkheid is op aanwerving. De studie vindt dat die impact sterk daalt naarmate iemand langer werkloos is. Het effect van financiële prikkels is minstens driemaal zo sterk in de eerste en tweede maand van de werkloosheid in vergelijking met na zes maanden.’
Lachaert: “Het is niet verwonderlijk dat de activerende impact van de Zweedse degressiviteit voor langdurig werklozen lager is. De degressiviteit speelt in Zweden namelijk enkel gedurende de eerste 20 weken, of amper 5 maanden. Daarna is er geen degressiviteit meer. Maar je mag deze Zweedse bevinding dus niet zomaar extrapoleren naar de Belgische situatie, waar de degressiviteit blijft aanhouden.” Noteer overigens dat de Belgische economen zelf in hun opiniestuk schrijven dat ‘wetenschappelijke studies bevestigen dat een uitkering die afneemt naarmate iemand langer werkloos is, een sterkere stimulans bevat om werk te zoeken en te vinden in vergelijking met een uitkering die constant blijft.’
Bovendien zijn de werkloosheidsuitkeringen in Zweden beperkt in de tijd, net zoals in alle EU-landen buiten België. “Na 300 werkdagen verlies je je uitkering in Zweden. Als je kinderen onder 18 jaar hebt, gebeurt dat na 450 werkdagen. Dit is een belangrijk element dat nu niet eens wordt meegenomen in de vergelijking van de Belgische economen. Hoe serieus moeten we dit opiniestuk dan nemen?”, vraagt de liberaal zich af.
Lachaert staat er dus op dat de regering bij haar voornemen blijft om werkloosheidsuitkeringen te hervormen zoals afgesproken in de zomer. “Het is een belangrijke maatregel die werklozen zal aanzetten om meteen vanaf dag één op zoek te gaan naar een nieuwe job. Te meer omdat ze ook verplicht worden om zich meteen in te schrijven bij de VDAB.”
SHARE