Het debat over racisme en discriminatie is opnieuw springlevend. “Dit steekt om de zoveel tijd de kop op, de overheid richt een nieuwe praatbarak op, maar er verandert uiteindelijk weinig. Met ons initiatief pakken we het probleem echt aan op de terreinen waar we het verschil moeten maken: in het onderwijs en op de arbeidsmarkt.” Aan het woord zijn Youssef Kobo en Hassan Al Hilou, twee jonge ondernemers die met ‘A seat at the table’ jongeren uit kansengroepen coachen, in contact brengen met het bedrijfsleven en hen zo de kans geven om in het leven vooruit te gaan.
We ontmoeten Hassan en Youssef in het Brusselse House of Talents. Hassan is 21 jaar en geboren in Rotterdam. Op zeer jonge leeftijd verhuisde hij met zijn gezin naar Brussel en later naar Ninove. Maar nu woont hij weer in Molenbeek. “Ik hou van de metropool, met al haar zwaktes én sterktes. Wie arm is, blijft vaak arm. Dat is confronterend. Maar tegelijkertijd zijn er zoveel kansen in de stad. Het is een kwestie van die te grijpen”, zegt hij daarover. Dat deed hij zelf al op piepjonge leeftijd. Hassan heeft zijn eigen adviesbedrijf rond diversiteit en inclusie en adviseerde in 2018 ook Open Vld. Hij behaalde net zijn bachelordiploma aan de Erasmus hogeschool. Youssef is 31 jaar en geboren in Mechelen. Hij heeft al vele watertjes doorzwommen: “Ik kan niet stilzitten. Mijn rechtenstudie moet ik bijvoorbeeld nog altijd afwerken. Dat komt omdat ik mocht proeven van zoveel kansen, onder andere bij tv-productiehuis Panenka, een politiek kabinet, mijn eigen onderneming…”
“Wij slaan een brug tussen twee bubbels die elkaar van nature nooit kruisen: de top van het bedrijfsleven en jongeren uit kansengroepen. Beiden winnen hierbij.”
Waar is de kiem van jullie initiatief ‘A Seat at the Table’ juist gelegd?
Youssef: “Dat was in 2016 tijdens een panelgesprek op de Atlantic Dialogues-conferentie in Marrakech. De wereld leek op dat moment op drift met de Brexit en verkiezing van Trump. De zaal zat vol met oude grijze mannen. Ik kreeg de vraag wat de oplossingen zijn van jongeren voor de grote wereldproblematieken. Mijn antwoord was eenvoudig: als je sterkere bedrijven, organisaties en overheden wil die meekunnen met de uitdagingen van vandaag, moet je daar ook jonge mensen een zitje aan de tafel geven. Want nu missen jullie een groot deel van de samenleving en dus ook de kansen. Ik liet me inspireren door het eerste zwarte vrouwelijke Amerikaanse parlementslid Chisholm. Zij zei ooit: ‘If they don’t give you a seat at the table, bring a folding chair.’ Dat was al langer mijn eigen ingesteldheid. Maar nu was het tijd om dit in de praktijk te brengen voor meer jongeren uit kansengroepen.”
Hassan: “Ik kende Youssef al een tijdje. We kwamen elkaar geregeld tegen in ondernemingskringen. Wij hadden beiden toen al onze eigen weg gebaand in dat wereldje, onze kansen afgedwongen én gegrepen, onze eigen ‘folding chair’ neergezet. In het Brussels café De Walvis hebben we dan het plan gesmeed om andere jongeren te helpen om hetzelfde te doen, om kansen te grijpen, om hen ambitie en toegang te geven tot het bedrijfsleven. Je mag niet onderschatten hoe moeilijk dat voor velen is. Ze missen de juiste context, omkadering, een stimulerende omgeving. Niet iedereen is in staat om op eigen kracht boven zichzelf uit te stijgen.”
De overheid faalt om jongeren die kansen te geven?
Youssef: “Ja. Toen ik op de schoolbanken zat, waren de meeste initiatieven voor jongeren uit kansengroepen gewoon bezigheidstherapie. Denk aan een playstation-toernooi, wat voetballen of naar de cinema gaan. Sorry, maar dat biedt geen structurele meerwaarde. We moeten inzetten op opwaartse sociale mobiliteit. Als je dat wil, moet je op onderwijs en arbeidsmarkt focussen, niet op vrije tijd. Ik had op mijn 16de geen playstation nodig, maar een trap onder mijn gat en iemand die me de wereld toonde en me uitlegde hoe ik me moest gedragen, hoe ik me moest kleden, me inpeperde waarom onderwijs zo belangrijk is. Ik had geen rolmodellen. Je komt van de onderste treden van de samenleving, de evidenties van de middenklasse ontbraken voor ons. Daar zijn velen blind voor! Mijn eigen frustraties uit mijn jeugd hebben zeker bijgedragen aan wat we vandaag doen.”
Hassan: “Ik werd niet meteen gedreven door frustratie. Ik sliep in mijn jeugd wel op de grond, maar wilde vooral op avontuur. Ik verveelde me op school dus startte ik op mijn vijftiende een online platform om fake news te bestrijden. Ik deel de mening van Youssef dat we jongeren veel meer moeten uitdagen, een duw geven in de juiste richting. Als het onderwijs het niet doet, doen wij het nu maar! Die drive bindt ons beiden heel sterk.”
“Elke jongere die we vooruit helpen, maakt een verschil in de samenleving”
ASATT ging in 2018 officieel van start. Hoe gaan jullie concreet te werk?
Youssef: “Het concept is heel eenvoudig: we brengen de top van de samenleving in contact met de onderkant. Beiden leren uit deze ontmoeting en uitwisseling. Bedrijven zeggen tegen ons: we weten dat we veel talent missen, maar we vinden ze niet. Kansarme jongeren zeggen: ik wil wel vooruit in het leven maar ik weet niet hoe. Wij slaan een brug tussen die twee bubbels die van nature elkaar nooit kruisen. We coachen enerzijds de jongeren, bijvoorbeeld in hun attitude, voorkomen, hoe ze contacten moeten leggen en een ‘seat at the table’ moeten claimen… Maar we helpen ook de bedrijven: hoe communiceer je best met deze doelgroep, wat hebben zij nodig… Zo ontstaat een heel weefsel. Want bedrijven geraken geënthousiasmeerd en er is ook een rimpeleffect bij de jongeren. Iedereen steekt mekaar aan.”
Hassan: “We werken momenteel met drie formules. Bij de CEO-roundtables gaan we elke week met een groepje jongeren in dialoog met een CEO van een groot bedrijf. Bart De Smet van verzekeringsmaatschappij Ageas was onze eerste gastheer. Ik herinner me nog goed hoe hij de jongeren uitlegde hoe ook hij van eenvoudige komaf was en het toch gemaakt heeft. Ondertussen leren de jongeren ook bij over de sector. Een tweede aanbod zijn onze workshops. Daarbij laten we jongeren een dag meedraaien met toppers uit een bedrijf. Zij kunnen dan ontdekken of een sector iets voor hen is, of ze daarin verder willen studeren. Ten derde doen we ook veel bedrijfsbezoeken.”
Volstaat zo’n eenmalig bezoek of event om de vonk te doen overslaan?
Youssef: “Het gaat veel verder dan dat. Met bepaalde bedrijven hebben we als organisatie al een duurzame band opgebouwd. Zij bieden nu ook stages aan jongeren uit ons programma aan. Er volgen vaak ook jobaanbiedingen. We blijven die jongeren ook opvolgen en coachen tijdens zo een stage of daarna. We zien dat die vaak echt ingrijpend hun leven veranderen. Het gaat veel verder dan wat kopietjes maken of koffie zetten. Daar passen we voor. Neem nu het gerenommeerd advocatenkantoor Eubelius: onze stagiairs doen daar zeker wat administratief werk, maar ze lopen ook mee met de advocaten. Zo worden ze geïnspireerd om ook te gaan studeren. Idem voor andere bedrijven waar we structureel mee samenwerken. Ze moeten zeker de handen uit de mouwen steken op de werkvloer, maar draaien ook mee in de cockpit van het bedrijf. Door unieke kansen te geven bij tot de verbeelding sprekende bedrijven, gaan ze nog harder knokken om het zelf te maken. Ze krijgen het gevoel: yes, we can.”
Kan elke jongen of meisje die aanklopt bij jullie ook effectief deelnemen?
Hassan: “Ja. We mikken op jeugd tussen de 15 en 35 jaar. Ze schrijven zich in op de site en ze zullen snel aan hun eerste event kunnen deelnemen. Er is dus een soort zelfselectie: iedereen die vooruit wil in het leven, willen we daarmee helpen. Maar deelname is geen blanco cheque. We gooien niet zomaar een stage in hun schoot. We verwachten dat ze zich ook inspannen, dat ze moeite doen, de juiste attitude
tonen. Ze moeten zelf verantwoordelijkheid nemen en vertrouwen verdienen. Dat aspect is minstens even belangrijk dan de deur die we voor hen proberen te openen.”
Hassan: “Ik ben het racisme- en discriminatiedebat beu.
We draaien in rondjes. De oplossing zal niet van de overheid komen, maar van onderuit. Wij maken wél een verschil op het terrein.”
Hoe wordt jullie organisatie gefinancierd?
Youssef: “In ons eerste jaar 2018 hebben we 82.000 euro van Vlaams minister van Jeugd Sven Gatz gekregen. Hij was onze eerste believer, en daar zijn we hem nog altijd enorm dankbaar voor. In het tweede jaar heeft ook de Amerikaanse ambassade een bijdrage geleverd. Maar wij houden niet van bedelen en fundraisings. We draaien vooral op ons netwerk en vrijwilligers. Veel bedrijven helpen ons kosteloos met de organisatie van onze evenementen en momenteel zijn er al 42 vrijwilligers die alles mee mogelijk maken. Op zich hebben we ook niet veel geld nodig om onze organisatie te laten draaien. Nochtans zijn de cijfers na twintig maanden vrij indrukwekkend: 2.400 bereikte jongeren, 400 sprekers, 140 events voor corona en 180 webinars tijdens de lockdown!”
Hoe kijken jullie naar het oplaaiend debat over racisme en discriminatie?
Hassan: “(Diepe zucht) J’en ai marre eigenlijk. We draaien steeds in cirkeltjes, voeren dezelfde debatten, zitten in onze loopgravenoorlog, maar wat verandert er fundamenteel? Ik durf te wedden dat we over twintig jaar nog altijd dezelfde discussie voeren. Wie denkt dat de oplossing van de politiek of de overheid gaat komen, is eraan voor de moeite. Die verandering kan alleen uit de samenleving komen. Wij nemen bijvoorbeeld het heft zelf in handen.”
Youssef: “Helemaal eens. België is een statisch land. Onze organisatiecultuur is dramatisch, zowel in het bedrijfsleven, het middenveld als de overheid. De grote maatschappelijke uitdagingen zoals kansarmoede, mobiliteit, klimaat... Wij bekampen dat hier met een rapportje, een visienota, adviesraden, een nieuw agentschap... Maar wat gebeurt daar mee? Al die mooie plannen, ze komen niet tot uitvoering. Wat wij proberen te doen met ons project is een microantwoord bieden om een macroprobleem zoals de etnische kloof in het onderwijs en de arbeidsmarkt. Lossen wij daarmee het hele probleem op? Nee, maar we zetten tenminste een concrete stap vooruit. Elke jongen of meisje die we geholpen hebben, maakt een verschil in onze samenleving. Geen woorden, maar daden.”
Hassan: “Laten we dus vooral meer van die micro-oplossingen bedenken. Eigenlijk zou er in elke gemeente een soort ASATT moeten zijn. We bedienen heel Vlaanderen toch ook niet met één Colruyt. Er is er één in elke wijk.”
Hassan: “Deelname is geen blanco cheque. We verwachten dat de jongeren ook moeite doen, de juiste attitude tonen. Ze moeten zelf verantwoordelijkheid nemen en vertrouwen verdienen.”
Wat is jullie eigen ambitie op de lange termijn?
Youssef: “De eerste prioriteit is ASATT verder te laten groeien. Binnen een jaar of twee wil ik 10.000 jongeren bereikt hebben in ons netwerk. Ik wil dat initiatieven zoals deze uitgroeien tot de standaard, in plaats van voetbaltoernooitjes te organiseren voor jongeren. Op de langere termijn wil ik zelf een groter bedrijf runnen.”
Hassan: “Voor mij telt vooral vandaag: ik ga gerust slapen als ik een gast of meisje heb kunnen helpen. Leef alsof je morgen doodgaat, werk alsof je oneindig leeft! Ik zal in de toekomst wel de kansen grijpen die op mijn baan komen, daar lig ik nu niet van wakker. Ik heb mijn eigen bedrijfje, ASATT beschouw ik meer als vrijwilligerswerk. Ik hoop eigenlijk dat meer mensen dat gaan doen. Niet alleen als ze jong zijn in de jeugdbeweging, maar ook op volwassen leeftijd. Vijf dagen werken voor de kost en je professionele plicht vervullen, maar ook een dag in de week aan de samenleving bouwen, en je maatschappelijke plicht vervullen.”
Naar wie kijken jullie zelf op?
Hassan: “Ik zie inspiratie in elke persoon.”
Youssef: “(lacht) Komaan gast! Voor mij is dat Michael Jordan, al heel mijn leven. Ik geef eigenlijk niets om basketbal, maar zijn mindset inspireert me. Be relentless, geef nooit af, blijf je problemen bekampen en vecht om te winnen. Dat advies van Jordan geef ik altijd mee aan iedereen die me om raad vraagt!”
Youssef: “Ik had vroeger geen nood aan een potje voetbal met andere jongeren, maar een stamp onder mijn gat en iemand die me de wereld toonde. Dat is wat wij doen.”
Meer info: www.asatt.eu
SHARE